%0 Journal Article %T Od Carlisle Industrial School do uniwersytetu trzeciego świata: LaRose Louise Erdrich i dekolonizacja indiańskiej edukacji %A Ziarkowska, Joanna %J Konteksty Kultury %V 2019 %R 10.4467/23531991KK.19.032.11736 %N Tom 16 zeszyt 3 %P 336-357 %K dekolonizacja, szkoły z internatem, edukacja, gruźlica, uniwersytet trzeciego świata, LaRose Louise Erdrich %@ 2083-7658 %D 2019 %U https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/od-carlisle-industrial-school-do-uniwersytetu-trzeciego-swiata-larose-louise-erdrich-i-dekolonizacja-indianskiej-edukacji %X Artykuł omawia projekt dekolonizacji edukacji dla Indian amerykańskich na przykładzie powieści Louise Erdrich LaRose i teorii dekolonizacji la papersona. W swojej powieści Erdrich powraca do drugiej połowy XIX wieku, by pokazać mechanizmy tworzenia szkół z internatem dla indiańskich dzieci jako ogólnonarodowego projektu masowej asymilacji Indian. Odseparowanie od domu i zakaz mówienia w rdzennych językach prowadziły do poczucia kulturowej alienacji, a panujące w niedofinansowanych szkołach warunki często skutkowały zwiększoną śmiertelnością wśród uczniów. Mając w pamięci traumę szkół z internatem, będącą udziałem wielu pokoleń, Erdrich proponuje kulturowe i ideologiczne odzyskanie systemu edukacji, tak aby nie był identyfikowany tylko z instytucjami kolonizatora. Tym samym angażuje się ona w projekt dekolonizacji, który pomyślany jest jako działanie w imię i dla dobra lokalnej społeczności. Tak rozumiana dekolonizacja, budowanie nowego na fundamencie starego, jest postrzegana jako afirmacja rdzennych kultur i działanie ukierunkowane na zmiany polityczne.