%0 Journal Article %T Paradygmat czeskiego bohatera narodowego – wokół filmu Roberta Sedláčka Jan Palach %A Kulmiński, Robert %J The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series %V 2020 %R 10.4467/24506249PJ.20.008.13447 %N 12 (2/2020) %P 41-62 %K Jan Palach, paradygmat heroiczny, czeski bohater narodowy, Robert Sedláček %@ 2450-2561 %D 2020 %U https://ejournals.eu/czasopismo/pjacns/artykul/paradygmat-czeskiego-bohatera-narodowego-wokol-filmu-roberta-sedlacka-jan-palach %X Czech national hero paradigm – around Robert Sedláček’s film Jan Palach In my article, I would like to reflect on the paradigm of Czech heroism based on the film by Robert Sedláček (2018) Jan Palach, which is a fact-based tale of a twenty-year-old student at the Charles University in Prague, who on January 16, 1969 self-immolated in Wenceslas Square in the centre of Prague in protest against aggression of the Warsaw Pact forces on Czechoslovakia and the growing apathy of Czechoslovak society. I will think about how his image is constructed in a film more than fifty years after his death. I will place my considerations in the context of the tradition of presenting the Czech hero in humanistic literature and the activities of official state institutions, as well as in relation to mythological structures, through which I will capture the most important elements of the composition of Robert Sedláček’s film. As a consequence, my fundamental research question will remain not only the question of the very construction of the hero, but also this construction in relation to other ideas of national heroes in contemporary Czech culture.   Streszczenie W swoim artykule chciałbym się zastanowić na paradygmatem czeskiego bohaterstwa na podstawie filmu Roberta Sedláčka Jan Palach (2018), będącego opartą na faktach opowieścią o dwudziestojednoletnim studencie Uniwersytetu Karola w Pradze, który 16 stycznia 1969 roku dokonał samospalenia na placu Wacława w centrum Pragi, w proteście przeciwko agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację i narastającej apatii czechosłowackiego społeczeństwa. Zastanowię się nad tym, w jaki sposób konstruowany jest jego obraz w dziele filmowym niemal pięćdziesiąt lat po jego śmierci. Swoje rozważania umieszczę w kontekście refleksji nad czeskim bohaterem narodowym w literaturze humanistycznej w odniesieniu do działalności oficjalnych instytucji państwowych oraz do struktur mitologicznych, poprzez które uchwycę najistotniejsze elementy kompozycji filmu Roberta Sedláčka. W konsekwencji moim zasadniczym pytaniem badawczym pozostanie nie tylko kwestia samej konstrukcji bohatera, ale również jej relacja do innych wyobrażeń bohaterów narodowych we współczesnej kulturze czeskiej.