TY - JOUR TI - Solaris, Grabiński i Schopenhauer. Podróż do źródeł wyobraźni Lema AU - Tischner, Łukasz TI - Solaris, Grabiński i Schopenhauer. Podróż do źródeł wyobraźni Lema AB - Solaris należy do kanonu gatunku fantastyki naukowej, a ściśle do jej wersji wykorzystującej motyw kontaktu z obcym. Choć ma już przeszło 60 lat, nie przestaje fascynować kolejnych pokoleń czytelników. Czy wynika to z faktu, że otacza ją nimb nowoczesności i postępu technologicznego? Problem podboju kosmosu i zgłębiania jego tajemnic wciąż należy do kategorii fantastyki naukowej, postrzeganej jako namysł nad scenariuszami przyszłości. Sprawa jest jednak bardziej złożona, bo powieść jest jednocześnie zanurzona w futurologii i „retro”. W tekście pojawiają się zaskakujące inspiracje, które karmiły wyobraźnię Lema – opowiadanie Stefana Grabińskiego Kochanka Szamoty oraz niektóre filozoficzne idee Arthura Schopenhauera. Wpływy te wydają się zaskakujące, ponieważ nie pasują do popularnego wizerunku Lema jako zwolennika naturalizmu filozoficznego i antyromantycznego „mózgowca”. Autor sugeruje, że Solaris odniosło sukces, ponieważ jest jednocześnie futurystyczne i dobrze zakorzenione w tradycji. VL - 2022 IS - Tom 19 zeszyt 3 PY - 2022 SN - 2083-7658 C1 - 2353-1991 SP - 393 EP - 406 DO - 10.4467/23531991KK.22.029.16543 UR - https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/solaris-grabinski-i-schopenhauer-podroz-do-zrodel-wyobrazni-lema KW - Stanisław Lem KW - Solaris KW - Stefan Grabiński KW - Arthur Schopenhauer KW - fantastyka naukowa