%0 Journal Article %T Recepcja i aplikacje pedagogiki oraz psychologii krytycznej %A Śliwerski, Bogusław %J Polska Myśl Pedagogiczna %V II (2016) %R 10.4467/24504564PMP.16.001.6679 %N Numer 2 %P 19-49 %K filozofia krytyczna, pedagogika krytyczna, socjologia krytyczna, psychologia krytyczna, antypedagogika, opór, emancypacja, demokracja, klinika kształcenia, socjopatologie edukacji %@ 2450-4572 %D 2016 %U https://ejournals.eu/czasopismo/polska-mysl-pedagogiczna/artykul/recepcja-i-aplikacje-pedagogiki-oraz-psychologii-krytycznej %X Artykuł stanowi wynik badań recepcji pedagogiki i psychologii krytycznej w naukach humanistycznych oraz społecznych w Polsce od końca lat 80. XX do połowy drugiej dekady XXI wieku. W różnych uniwersytetach w kraju prowadzone są badania metateoretyczne i oświatowe podstawowych kategorii pedagogicznych oraz procesów edukacyjnych w szkolnictwie, których przesłanki tkwią w filozofii Szkoły Frankfurckiej, francuskiej, włoskiej i anglo-amerykańskiej krytycznej socjologii edukacji. Wykazuję, w jakim stopniu przekłady na język polski klasycznych rozpraw z filozofii, pedagogiki i psychologii krytycznej oraz hermeneutyczne badania nieobecnych w Polsce przekładów dzieł czołowych przedstawicieli tego nurtu myśli i praktyk wychowawczych w naukach o wychowaniu przyczyniły się z jednej strony do wzmocnienia transformacji ustrojowej w 1989 roku i zmian społecznych, z drugiej zaś, w jakim zakresie wpisują się w zupełnie nowe odczytanie pojęć, języka i teorii krytycznych z polskiej perspektywy przy zastosowaniu metodologii badań porównawczych.