@article{0bd4ce88-8c16-42ad-818a-00a240dfab92,
author = {Zbigniew  Babik},
title = {„Nieprawidłowe” substytucje głoskowe w substratowej toponimii. Nowe przyczynki do chronologii i przebiegu językowej slawizacji późniejszej Słowiańszczyzny wschodniej},
journal = {Kultura Słowian},
volume = {2019},
number = {Tom XV},
year = {2019},
issn = {2451-4985},
pages = {85-131},keywords = {Bałtowie dnieprzańscy; początki Słowiańszczyzny wschodniej; substytucje fonetyczne; toponimia substratowa; slawizacja Wschodniej Europy},
abstract = {Artykuł poświęcony jest zagadnieniu nieoczekiwanych sekwencji fonemów spotykanych niekiedy w toponimach wschodniosłowiańskich podejrzanych o przejęcie z wymarłych autochtonicznych przedsłowiańskich języków dorzeczy Prypeci i górnego Dniepru oraz ich okolic, przypuszczalnie spokrewnionych z bałtosłowiańskimi. Przykłady te mogą być traktowane jako naruszające późnoprasłowiańskie prawa głosowe (szumiące kontynuanty ie. palatowelarnych, jak w litewskim, zamiast syczących; druga palatalizacja tylnojęzykowych zamiast oczekiwanej pierwszej; tylnojęzykowe zachowane jako takie przed refleksami wokalizmów *e, *ě czy *ь) sugerując, że przedmiotowe nazwy przejęto do wschodniosłowiańskiego z lokalnych substratów językowych po dokonaniu się odpowiednich zmian słowiańskich. Najbardziej kontrowersyjne są przykłady braku monoftongizacji dyftongów różnych typów (on, oṷ itd. przed spółgłoskami), nastręczające problemy związane z fonotaktyką.
Uzyskane wyniki wspierają pogląd części archeologów, zgodnie z którym językowa slawizacja tych terenów (w tym i Wołynia), dawniej uważanych za geograficzny punkt wyjścia słowiańszczyzny nawet przez część językoznawców, była procesem długim i przewlekłym, niezakończonym przed końcem I tys. n.e.},
doi = {10.4467/25439561KSR.19.003.11305},
url = {https://ejournals.eu/czasopismo/kultura-slowian/artykul/nieprawidlowe-substytucje-gloskowe-w-substratowej-toponimii-nowe-przyczynki-do-chronologii-i-przebiegu-jezykowej-slawizacji-pozniejszej-slowianszczyzny-wschodniej}
}