%0 Journal Article
%T O dydaktyzmie Powieści wschodnich Ignacego Krasickiego
%A Pilarz, Dorota
%J Konteksty Kultury
%V 2011
%N Tom 7
%P 137-149

%@ 2083-7658
%D 2011
%U https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/o-dydaktyzmie-powiesci-wschodnich-ignacego-krasickiego
%X Zbiór dziewiętnastu Powieści wschodnich Ignacego Krasickiego stanowi jedną z realizacji gatunku powiastki w literaturze polskiego oświecenia. Schematyczna konstrukcja świata przedstawionego opowiadań podporządkowana jest zadaniom pozaestetycznym, przede wszystkim światopoglądowym i wychowawczym. Dydaktyzm występuje tu pod postacią wskazań moralnych, prawd ogólnoludzkich i sytuacji powtarzalnych, mających wartość uniwersalną, niejako wciąż współczesnych. Krasicki opowiada się za stylem życia pełnego stoickiego spokoju i ładu, zgodnego z prawami natury, w którym cnota jest gwarantką powszechnego szczęścia, osiąganego dzięki posłuszeństwu woli rodziców i Opatrzności, sumiennej pracy oraz ograniczeniu pragnień i namiętności. Zaleca więc rozwagę, rozsądne podejmowanie decyzji, umiarkowanie w dążeniu do przyjemności oraz cierpliwe znoszenie przeciwności losu. Autor zwraca uwagę na odróżnienie prawdziwie dobrych uczynków wobec Boga i bliźnich od pozorów, sprawiających łudzące wrażenie filantropijnych poczynań.