@article{0196331f-b02e-7060-a0bc-217a61cc1e51,
author = {Wojciech  Maciejowski},
title = {Typy środowiska przyrodniczego południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej},
journal = {Prace Geograficzne},
volume = {First View (2024)},
number = {Zeszyt 177},
year = {2025},
issn = {1644-3586},
pages = {115-134},keywords = {Wyżyna Krakowsko-Częstochowska; typy środowiska; typologia krajobrazu; regiony fizycznogeograficzne},
abstract = {Typologia to jedna z najważniejszych procedur umożliwiających podział i systematyzowanie jednostek taksonomicznych w środowisku przyrodniczym, której efektem jest mapa typów klasyfikowanych jednostek. Główny cel pracy stanowiło opracowanie typologii środowiska przyrodniczego południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej przy wykorzystaniu metody indukcyjnej (kartowanie terenowe), a także sprawdzenie, czy granice wyróżnionych jednostek jakkolwiek nawiązują swoim przebiegiem do granic najnowszych podziałów regionalnych i krajobrazowych Polski, przeprowadzonych metodami dedukcyjnymi. Obszarem badań była urozmaicona wapiennymi ostańcami i rozcięta głębokimi dolinami krasowymi wierzchowina Wyżyny Olkuskiej, a także fragmenty obniżenia Rowu Krzeszowickiego i zrębu Garbu Tenczyńskiego. Rezultatem przeprowadzonego kartowania było wyodrębnienie 872 odrębnych jednostek (uroczysk), zgrupowanych później w 22 typy. Za główne kryteria typologii uznano różnorodność geologiczno-morfologiczną, typy gleb i zmienność potencjalnej roślinności naturalnej, a więc elementy uznane przez German (1992) za najbardziej reprezentatywne. Przyjmując te kryteria dokonano grupowania typologicznego, a w wyniku nałożenia cech wskaźnikowych uzyskano cztery typy środowiska przyrodniczego, którymi są: I – typ środowiska dolin martwych wyciętych w skałach średnio i bardzo odpornych, z kompleksem mad i gleb deluwialnych oraz potencjalnym zbiorowiskiem łęgów i grądów niskich; II – typ środowiska sterasowanych den dolin, wyciętych w skałach mało odpornych, z kompleksem mad oraz potencjalnym zbiorowiskiem łęgów i grądów niskich; III – typ środowiska wysoczyzn zbudowanych ze skał mało odpornych, z kompleksem gleb płowych, brunatnych i deluwialnych próchnicznych oraz potencjalnym zbiorowiskiem grądów wysokich; IV – typ środowiska wyżyn węglanowych zbudowanych ze skał średnio i bardzo odpornych, z kompleksem rędzin i gleb płowych oraz potencjalnym zbiorowiskiem buczyn, borów mieszanych i grądów wysokich.},
doi = {},
url = {https://ejournals.eu/czasopismo/prace-geograficzne/artykul/typy-srodowiska-przyrodniczego-poludniowej-czesci-wyzyny-krakowsko-czestochowskiej}
}