%0 Journal Article %T Społeczna opieka nad dziedzictwem na przykładzie działania stowarzyszeń zwykłych %A Hołuj, Dominika %J Prace Geograficzne %V First View (2024) %N Zeszyt 177 %P 51-72 %K dziedzictwo kulturowe, przestrzeń, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia zwykłe, Polska %@ 1644-3586 %D 2025 %U https://ejournals.eu/czasopismo/prace-geograficzne/artykul/spoleczna-opieka-nad-dziedzictwem-na-przykladzie-dzialania-stowarzyszen-zwyklych %X W artykule przedstawiono wyniki analizy zbiorowości stowarzyszeń zwykłych działających w/na rzecz obiektów i przestrzeni dziedzictwa. Wyniki zaprezentowano w ujęciu regionalnym i w podziale na typy organizacji odnoszące się do celów ich aktywności w obiektach i przestrzeniach dziedzictwa. Rezultaty badania wskazują, że stowarzyszenia zwykłe stosunkowo rzadko podejmują bezpośrednie działania wobec obiektów i przestrzeni, zasadniczo wykorzystują swój potencjał do realizacji celów popularyzatorskich, edukacyjnych, dokumentacyjnych, strażniczych i rzeczniczych (szczególnie zwracając uwagę na dziedzictwo lokalne, obiekty niszczejące, opuszczone). Najwięcej organizacji zidentyfikowano w województwach: mazowieckim, wielkopolskim, śląskim, małopolskim i dolnośląskim, najmniej zaś w opolskim, podlaskim, lubuskim, warmińsko-mazurskim, podkarpackim i świętokrzyskim. Wyraźnie dominują organizacje realizujące cele w zakresie: pielęgnowania kultury lokalnej i regionalnej, podtrzymywania pamięci o wydarzeniach, postaciach historycznych i okresie w dziejach oraz opieki nad wybranym typem dziedzictwa materialnego. Podkreślenia wymaga fakt, że rozmieszczenie organizacji działających w i na rzecz obiektów i przestrzeni dziedzictwa w podziale na typy działalności wskazuje zupełnie inne obszary ich koncentracji w stosunku do statystyk dla całej zbiorowości.