TY - JOUR TI - Partycypacja społeczna w perspektywie geoprzestrzennej AU - Strobl, Josef TI - Partycypacja społeczna w perspektywie geoprzestrzennej AB - Uczestnictwo w procesach społecznych i wkład w podejmowanie decyzji są cechami charakterystycznymi otwartego i demokratycznego społeczeństwa. Skuteczne uczestnictwo wymaga wyrobienia świadomych opinii, które w większości kwestii potrzebują orientacji w przestrzeni i oceny kontekstu przestrzennego. Postępująca cyfryzacja informacji (nie tylko) geoprzestrzennych znacznie zwiększyła dostępność przestrzennych perspektyw, jednocześnie ułatwiając generowanie osobistych, zorientowanych na lokalizację poglądów i komunikatów. Dostęp do technologii geoprzestrzennych jest kluczowym czynnikiem łączącym jednostki z bogatą i różnorodną bazą usług danych przestrzennych, które dostarczają niezbędnego kontekstu dla opinii dotyczących zagadnień związanych z określonymi lokalizacjami. Poza tym oczywistym i prostym przypadkiem wyraźnego wspomagania procesów partycypacyjnych przez technologie geoprzestrzenne, artykuł przedstawia szerszy kontekst i kwestie, które należy uwzględnić, projektując udział publiczny. Siły napędowe partycypacji geoprzestrzennej omawiane są z perspektywy technologii, kompetencji i polityki, przy jednoczesnym rozważeniu wyzwań wynikających z dominujących postaw NIMBY (ang. not in my backyard – „nie na moim podwórku”), które mogą motywować intelektualne uproszczenia u niektórych obywateli biorących udział w procesach decyzyjnych. Dodatkowo, dominacja mediów społecznościowych w dyskursie publicznym jednocześnie ułatwia świadome uczestnictwo, ale także niesie ryzyko mniej świadomego powielania popularnych poglądów o przeważająco negatywnym wydźwięku. W końcowej części przedstawiono przykłady z doświadczeń dydaktycznych autora, poświęcone wprowadzeniu obywatelskiej nauki na rzecz wspólnego generowania wiedzy, co z kolei stanowi punkt wyjścia do inicjatyw partycypacyjnych. W sytuacji, gdy dowody naukowe są często ignorowane lub konfrontowane z pseudonauką i teoriami spiskowymi, fundamenty dzisiejszych demokracji, opierających się na reprezentacji i uczestnictwie, są wyraźnie zagrożone. VL - First View (2024) IS - Zeszyt 175 PY - 2024 SN - 1644-3586 C1 - 2083-3113 SP - 75 EP - 95 DO - 10.4467/20833113PG.24.013.20954 UR - https://ejournals.eu/czasopismo/prace-geograficzne/artykul/participation-from-a-geospatial-perspective KW - partycypacja społeczna KW - nauka obywatelska KW - demokracja cyfrowa KW - Cyfrowa Ziemia KW - NIMBY (ang. not in my backyard – „nie na moim podwórku“) KW - obywatelstwo przestrzenne