@article{0193b0b3-17b0-70b2-8dfb-d33fe3672aed, author = {Izabela Lis-Wielgosz}, title = {Szkoła raczańska w służbie dawnych tradycji i wartości}, journal = {Kultura Słowian}, volume = {2024}, number = {Tom XX}, year = {2024}, issn = {2451-4985}, pages = {123-135},keywords = {szkoła raczańska; tradycja piśmiennicza; tradycja kulturowa; ciągłość; serbskie średniowiecze; czas przejściowy}, abstract = {Artykuł podnosi problem trwałości i ciągłości tradycji piśmienniczej, literackiej oraz kulturowej na ziemiach serbskich i terenach przez Serbów zasiedlonych na skutek migracji – Wielkiego Exodusu (Velika Seoba Srba) 1690 roku. Rozważania koncentrują się na niewielkim, lecz bardzo wpływowym, środowisku mnichów raczańskich, którego wysiłki na rzecz podtrzymania i ocalenia dawnych (średniowiecznych) tradycji i wartości znacząco wpłynęły na periodyzacyjny model kultury i literatury serbskiej, a czas działalności raczan – zwłaszcza na uchodźstwie (na obszarze południowych Węgier) – uznać należy za okres pielęgnowania dawnych (średniowiecznych) wzorców i jednocześnie powolnej preorientacji kulturowej i wkraczania na ścieżkę nowożytności. Refleksja dotyka zatem kwestii trwałości epoki serbskiego średniowiecza i tzw. okresu przejściowego (czasu paralelnie rozwijającej się literatury średniowiecznej, literatury barokowej, zawierającej wzorce zarówno postbizantyjskiej literatury średniowiecznej, jak i nowe – oparte o model syntezującego średniowiecze i renesans baroku polsko-ukraińskiego, a także literatury barokowo-oświeceniowej), nade wszystko zaś przypomina o losach, wielkiej roli i wkładzie w dziedzictwo kulturowo-społeczne (szczególnie piśmiennicze i literackie) nieformalnej, lecz wpływowej szkoły raczańskiej, zwykle marginalizowanej, z rzadka eksponowanej w opracowaniach i dyskusjach naukowych.}, doi = {10.4467/25439561KSR.24.008.20755}, url = {https://ejournals.eu/czasopismo/kultura-slowian/artykul/szkola-raczanska-w-sluzbie-dawnych-tradycji-i-wartosci} }