TY - JOUR
TI - Opłakana Koronacja Marii Włodzimierza Tetmajera w kościele katedralnym w Sosnowcu
AU - Pencakowski, Paweł
TI - Opłakana Koronacja Marii Włodzimierza Tetmajera w kościele katedralnym w Sosnowcu
AB - Tekst prezentuje istotne i jak dotąd niedostrzeżone treści programu ikonograficznego młodopolskiej dekoracji malarskiej, autorstwa krakowskich malarzy Włodzimierza Tetmajera i Henryka Uziembły w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Sosnowcu. Malowidła powstały w głównym mieście Zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego, w burzliwych latach 1904‒1906. Interpretacja elementów składowych programu wskazuje, że przedstawiona w centrum kościoła koronacja Marii odbiega od odwiecznych i jednoznacznych ujęć. Analiza ikonografii ujawniła, że wedle Tetmajera – autora koncepcji, jest to koronacja niemożliwa do przeprowadzenia, niespełniona, bo nieaktualna, w zakresie godności Matki Bożej – Królowej Polski. Jest tak, albowiem Polska, umarła Matka – Ojczyzna swego ludu leży w grobie, w którym przed Wniebowzięciem spoczywała też Matka Boża. Potwierdza to analiza ikonografii i wymowy obrazu Wniebowzięcie Marii w ołtarzu głównym. Zasugerowano w nim subtelnie, ale jednoznacznie, że grób nie jest pusty. Stan ten wywołuje rozpacz, żal, wzburzenie pośród uczestników zatrzymanej, bo niemożliwej do przeprowadzenia ceremonii koronacyjnej w niebiosach, jak i u części aniołów towarzyszących wstępującej do nich Matce Bożej. U stóp boskiego tronu wszyscy oni czekają na sprawiedliwość i miłosierdzie. Ich argumentem, a zarazem podstawą owych błagań jest odwieczna wierność Polski i Polaków chrześcijaństwu, Kościołowi i Matce Bożej, przedstawiona w scenach historycznych na ścianach kościoła, takich jak chrzest Polski, chrzest Litwy, śluby lwowskie Jana Kazimierza i pokłon królów Polski składany Matce Boskiej z Dzieciątkiem.
VL - 2024
IS - Tom 24
PY - 2024
SN - 1641-9715
C1 - 2545-3882
SP - 81
EP - 96
DO - 10.4467/25453882MOD.24.007.20664
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/modus-prace-z-historii-sztuki/artykul/oplakana-koronacja-marii-wlodzimierza-tetmajera-w-kosciele-katedralnym-w-sosnowcu
KW - kościół Wniebowzięcia
Najświętszej Marii Panny
w Sosnowcu
KW - polichromia
Włodzimierza Tetmajera
KW - niespełniona
koronacja Marii