@article{0193aaba-bef4-7298-8d78-0568ee51ee84,
author = {Paweł Pencakowski},
title = {Opłakana Koronacja Marii Włodzimierza Tetmajera w kościele katedralnym w Sosnowcu},
journal = {Modus. Prace z historii sztuki},
volume = {2024},
number = {Tom 24},
year = {2024},
issn = {1641-9715},
pages = {81-96},keywords = {kościół Wniebowzięcia
Najświętszej Marii Panny
w Sosnowcu; polichromia
Włodzimierza Tetmajera; niespełniona
koronacja Marii},
abstract = {Tekst prezentuje istotne i jak dotąd niedostrzeżone treści programu ikonograficznego młodopolskiej dekoracji malarskiej, autorstwa krakowskich malarzy Włodzimierza Tetmajera i Henryka Uziembły w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Sosnowcu. Malowidła powstały w głównym mieście Zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego, w burzliwych latach 1904‒1906. Interpretacja elementów składowych programu wskazuje, że przedstawiona w centrum kościoła koronacja Marii odbiega od odwiecznych i jednoznacznych ujęć. Analiza ikonografii ujawniła, że wedle Tetmajera – autora koncepcji, jest to koronacja niemożliwa do przeprowadzenia, niespełniona, bo nieaktualna, w zakresie godności Matki Bożej – Królowej Polski. Jest tak, albowiem Polska, umarła Matka – Ojczyzna swego ludu leży w grobie, w którym przed Wniebowzięciem spoczywała też Matka Boża. Potwierdza to analiza ikonografii i wymowy obrazu Wniebowzięcie Marii w ołtarzu głównym. Zasugerowano w nim subtelnie, ale jednoznacznie, że grób nie jest pusty. Stan ten wywołuje rozpacz, żal, wzburzenie pośród uczestników zatrzymanej, bo niemożliwej do przeprowadzenia ceremonii koronacyjnej w niebiosach, jak i u części aniołów towarzyszących wstępującej do nich Matce Bożej. U stóp boskiego tronu wszyscy oni czekają na sprawiedliwość i miłosierdzie. Ich argumentem, a zarazem podstawą owych błagań jest odwieczna wierność Polski i Polaków chrześcijaństwu, Kościołowi i Matce Bożej, przedstawiona w scenach historycznych na ścianach kościoła, takich jak chrzest Polski, chrzest Litwy, śluby lwowskie Jana Kazimierza i pokłon królów Polski składany Matce Boskiej z Dzieciątkiem.},
doi = {10.4467/25453882MOD.24.007.20664},
url = {https://ejournals.eu/czasopismo/modus-prace-z-historii-sztuki/artykul/oplakana-koronacja-marii-wlodzimierza-tetmajera-w-kosciele-katedralnym-w-sosnowcu}
}