%0 Journal Article
%T Zarys dziejów parafii ewangelicko-augsburskiej w Izbicy Kujawskiej do 1945 r. Część I. Okres od XVI wieku do końca grudnia 1933 roku
%A Nowicki, Błażej
%J Polonia Maior Orientalis
%V 2024
%R 10.4467/27204006PMO.24.002.20296
%N XI
%P 31-67
%K Izbica Kujawska, ewangelicy, luteranie, Pasieka, Sarnowo, Tymień, Richard
Kneifel, Ryszard Paszko, Gottfried Steinke, protestantyzm, Kujawy, kościół ewangelicki
%@ 2392-0106
%D 2024
%U https://ejournals.eu/czasopismo/polonia-maior-orientalis/artykul/zarys-dziejow-parafii-ewangelicko-augsburskiej-w-izbicy-kujawskiej-do-1945-r-czesc-i-okres-od-xvi-wieku-do-konca-grudnia-1933-roku
%X Protestanci w Izbicy Kujawskiej pojawili się w II połowie XVI wieku, a jednym z pierwszych pastorów pełniących posługę w Izbicy był ksiądz Daniel Mikołajewski, współtwórca „Biblii Gdańskiej”. Postępująca kontrreformacja zatrzymała proces rozwoju izbickiego zboru. Odrodzenie protestantyzmu na Kujawach, w tym Izbicy, możliwy był dzięki napływowi kolonistów niemieckich, którzy u schyłku XVIII wieku założyli m.in. takie wsie jak Pasieka czy Tymień. Z upływem czasu ewangelicy zaczęli osiedlać się również w samej Izbicy. Dzięki staraniom miejscowych luteran na początku XX wieku wybudowane zostały dwa kościoły ewangelickie (w Izbicy i Pasiece), co wydatnie przyczyniło się do podniesienia izbickiego kantoratu do rangi filiału z dniem 1 stycznia 1910 roku. Nie oznaczało to końca rozwoju organizacyjnego. W dniu 3 grudnia 1933 roku podjęto decyzję o uformowaniu samodzielnej parafii z pastorem, mającym siedzibę zamieszkania w Izbicy. Zmiany te weszły w życie z dniem 1 stycznia 1934 roku. Było to spełnienie marzeń izbickich ewangelików. Pomyślny rozwój parafii przerwała II wojna światowa, w następstwie której większość wiernych opuściła te tereny.