%0 Journal Article
%T Krakowskie winiety papierów firmowych jako źródło historyczne (połowa XIX – początek XX w.). Zarys problematyki
%A Follprecht, Kamila
%J Krakowski Rocznik Archiwalny
%V 2023
%R 10.4467/12332135KRA.23.002.18610
%N XXIX
%P 43-61
%K Kraków, Podgórze, Maurycy Baruch, Władysław Kosydarski, papier firmowy, winieta
%@ 1233-2135
%D 2024
%U https://ejournals.eu/czasopismo/krakowski-rocznik-archiwalny/artykul/krakowskie-winiety-papierow-firmowych-jako-zrodlo-historyczne-polowa-xix-poczatek-xx-w-zarys-problematyki
%X Od połowy XIX w. jako formę reklamowania oferowanych usług czy produktów zaczęto wprowadzać na szerszą skalę ozdobny papier firmowy, w winiecie którego umieszczano zazwyczaj podstawowe informacje: imię i nazwisko właściciela, nazwę firmy, a niekiedy datę jej powstania, adres siedziby firmy oraz ewentualnych oddziałów lub filii. Z czasem zaczęto też podawać nr telefonu, nr konta bankowego, możliwe formy płatności. Jako elementy ozdobne stosowano motywy ornamentalne, figury alegoryczne, atrybuty rzemiosł, wizerunki asortymentu, medali uzyskanych na prestiżowych konkursach, dyplomów, nagród czy certyfikatów, a także przedstawienia architektoniczne budynków i zespołów przemysłowych. Zachowane w zasobie Archiwum Narodowego w Krakowie zbiory papierów firmowych od połowy XIX w. do 1918 r. są datowane, co umożliwia śledzenie częstotliwości i charakteru wprowadzanych zmian, odzwierciedlających dzieje firmy. W artykule przedstawiono analizę papierów firmowych z winietami znanych firm Maurycego Barucha (1800–1874) i jego synów Emila (1832–1886) i Gustawa (1838–1907), działających w Podgórzu i Łagiewnikach. Na podstawie zachowanych papierów firmowych z winietami oraz reklam zaprezentowano także działającą w rynkowej kamienicy w Krakowie w latach 1878–1917 firmę blacharską Władysława Kosydarskiego (1851–1919).