%0 Journal Article %T Aptekarstwo w polskich kalendarzach farmaceutycznych przełomu XIX i XX wieku. Prolegomena do badań %A Żuk, Anna %J Studia Historiae Scientiarum %V 2024 %R 10.4467/2543702XSHS.24.010.19583 %N 23 (2024) %P 433-469 %K apteki, aptekarze, informacja fachowa, kalendarze farmaceutyczne %@ 2451-3202 %D 2024 %U https://ejournals.eu/czasopismo/studia-historiae-scientiarum/artykul/aptekarstwo-w-polskich-kalendarzach-farmaceutycznych-przelomu-xix-i-xx-wieku-prolegomena-do-badan %X Kalendarze na przełomie XIX i XX wieku były nieraz jedynym źródłem informacji o otaczającym ówczesnych ludzi świecie. Kalendarze farmaceutyczne w języku polskim wydawane były od roku 1878. Obecnie piśmiennictwo dotyczące wydawnictw, jakimi były kalendarze, jest skromne. Kalendarze były publikacjami bardzo popularnymi, o szerokiej rozpiętości tematycznej i wysokim poziomie edytorskim, jednak nie doczekały się dotąd precyzyjnej definicji bibliologicznej. Współcześnie niewiele miejsca poświęca się w pracach naukowych kalendarzom wydawanym w języku polskim dla farmaceutów, początkowo we Lwowie, a następnie w Warszawie, od roku 1878 do wybuchu I wojny światowej (ostatni kalendarz farmaceutyczny z tego okresu wydany był w roku 1914). Celem pracy jest ukazanie aptekarstwa pod koniec XIX i na początku XX wieku na podstawie informacji zawartych w kalendarzach znajdujących się w zbiorach Muzeum Farmacji UJ CM w Krakowie, ponieważ kalendarze te stanowią cenne i bogate źródło wiedzy o tych czasach. Omawiane w niniejszej pracy kalendarze ukazywały się w latach 1878–1914 we Lwowie i w Warszawie. Zamieszczano w nich artykuły naukowe, manuały, wykazy aptek i aptekarzy prowadzących polskie apteki, reklamy, tablice i wykazy. Analizowane kalendarze farmaceutyczne stanowiły ważne źródło wiedzy fachowej dla ówczesnych aptekarzy, ponieważ dostęp do podręczników farmaceutycznych był ograniczony. Kalendarze farmaceutyczne umożliwiały aptekarzom wykonywanie pracy zgodnie z przepisami prawa, reklamy ułatwiały zaopatrzenie aptek w niezbędne produkty, a spisy aptekarzy polskich i aptek działających pod różnymi zaborami nie tylko umożliwiały kontakt między aptekarzami, lecz także wzmacniały patriotyzm w aptekarzach oraz mobilizowały do wspólnej wytrwałej pracy na rzecz farmacji i odrodzenia Polski.