%0 Journal Article %T Nowoczesność, kolonializm i Zagłada Romów %A Kapralski, Sławomir %J Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny %V 2023 (XLIX) %R 10.4467/25444972SMPP.23.039.19630 %N Nr 4 (190) %P 23-45 %K nowoczesność, kolonializm, efekt bumerangu, rasizm, antycyganizm, ludobójstwo %@ 2081-4488 %D 2024 %U https://ejournals.eu/czasopismo/smpp/artykul/nowoczesnosc-kolonializm-i-zaglada-romow %X Artykuł przedstawia związek między europejskim kolonializmem, modernizacją europejskiego społeczeństwa i nazistowskimi prześladowaniami Romów jako związek przyczynowo- skutkowy, w którym rezultatem wzajemnych oddziaływań między kolonializmem i modernizacją było zjawisko „wewnętrznego kolonializmu”: przeniesienie rasistowskiej polityki kolonialnej na niektóre mniejszości funkcjonujące w ramach społeczeństw europejskich, w tym Romów. Intencją autora było zastosowanie koncepcji „efektu bumerangu” autorstwa Hannah Arendt do sytuacji Romów, koncepcji sprawdzającej się szczególnie dobrze w zastosowaniu do Niemiec, gdzie wewnętrzy kolonializm kompensował utratę zamorskich kolonii po I wojnie światowej. Za pomocą efektu bumerangu, wpisującego się w projekt nowoczesnego społeczeństwa, można lepiej zrozumieć rozmaite formy antyromskiej polityki: przymusową asymilację, wykluczenie, mechanizm kozła ofiarnego i ofiary zastępczej. Widoczne też stają się kolonialne źródła antyromskiej przemocy: od negatywnej stereotypizacji, poprzez segregację rasową, po obozy koncentracyjne i eksterminację. Autor stoi na stanowisku, że dekolonizacja studiów nad Romami wymaga głębszej refleksji nad kolonialnymi źródłami antyromskiej polityki.