TY - JOUR
TI - Prawna ochrona dziedzictwa naturalnego w Polsce – wyzwania i perspektywy
AU - Zębek, Elżbieta
TI - Prawna ochrona dziedzictwa naturalnego w Polsce – wyzwania i perspektywy
AB - Przedmiotem artykułu jest stan prawny i stan ochrony obiektów dziedzictwa naturalnego wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO w Polsce. W skład dóbr naturalnych wpisanych na Listę wchodzą dobra przyrodnicze i krajobrazy kulturowe jako obiekty towarzyszące zabytkom. Prawna ochrona zasobów przyrodniczych i krajobrazowych jest uregulowana głównie w ustawie o ochronie przyrody, ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jednakże brak jest jednoznacznego wyodrębnienia ochrony dóbr przyrodniczych będących przedmiotem ochrony Konwencji UNESCO w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego w polskim systemie prawnym, co powoduje wiele problemów natury prawnej, związanych z ochroną tych dóbr, zarządzaniem nimi i ich monitoringiem. Konsekwencją takiego stanu może być degradacja dóbr przyrodniczych, w szczególności unikatowych siedlisk przyrodniczych, których prawnokarna ochrona jest niezadowalająca. W Polsce są tylko dwa obiekty dziedzictwa naturalnego – Puszcza Białowieska i pradawne lasy bukowe w Bieszczadzkim Parku Narodowym. Należy zatem dążyć do poszerzenia Listy światowego dziedzictwa, jednakże wcześniej należy rozważyć wzmocnienie ochrony prawnej takich obiektów w ustawie o ochronie przyrody poprzez wyodrębnienie tej formy lub ustanowienie odrębnych aktów prawnych, regulujących użytkowanie i ochronę takich obiektów. Tylko ochrona prawna na poziomie krajowym będzie najskuteczniejsza.
VL - 2024
IS - 1/2024 (10)
PY - 2024
SN - 2391-7997
C1 - 2450-050X
SP - 39
EP - 56
DO - 10.4467/2450050XSNR.24.003.19808
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/saaclr/artykul/prawna-ochrona-dziedzictwa-naturalnego-w-polsce-wyzwania-i-perspektywy
KW - prawo ochrony środowiska
KW - ochrona dziedzictwa naturalnego
KW - Lista światowego dziedzictwa UNESCO
KW - dobra przyrodnicze
KW - krajobrazy kulturowe