%0 Journal Article
%T Wietnamskie prawo ochrony dziedzictwa kultury (1900–2023) oraz jego wady i zalety z perspektywy nowego pokolenia Wietnamczyk ów: studia przypadków
%A Phuong, Nguyen Le Uyen
%J Gdańskie Studia Azji Wschodniej
%V 2024
%R 10.4467/23538724GS.24.014.19875
%N Zeszyt 25
%P 225-250
%K prawo ochrony dziedzictwa kultury, Wietnam, wojna wietnamska, okres
renowacji
%@ 2084-2902
%D 2024
%U https://ejournals.eu/czasopismo/gsaw/artykul/vietnams-cultural-heritage-protection-laws-1900-2023-and-their-pros-amp-cons-from-the-position-of-vietnams-new-generation-case-studies
%X Artykuł ma na celu, po pierwsze, zbadanie ewolucji ochrony dziedzictwa kultury w Wietnamie w latach 1900–2023, koncentrując się na wojnie wietnamskiej, okresie renowacji (1980–2000) i integracji międzynarodowej (od 1987 r.). Po drugie, dokonano w nim analizy ustawy o dziedzictwie kultury z 2001 r. i nowelizacji ustawy o dziedzictwie kultury z 2009 r., czyli dwóch głównych tekstów regulujących tę dziedzinę. Po trzecie, zaprezentowano studia przypadków wyzwań i sukcesów ochrony dziedzictwa kultury, ponieważ jest ona postrzegana przez wietnamskie nowe pokolenie i rząd Wietnamu jako część gospodarki rynkowej. Zauważono, że wydarzenia historyczne silnie ukształtowały wietnamską ustawę o dziedzictwie kultury (CHL). Zmieniające się z czasem definicje dziedzictwa kultury odzwierciedlają ideologię obywateli w zakresie ochrony dziedzictwa kultury. Co więcej, Konstytucja Wietnamu (1946, 1959, 1980 i 1992) różni się pod względem orientacji na CHL na trzech głównych etapach. Za każdym razem, gdy zmieniają się podstawy prawne i sytuacja polityczna, dokumenty CHL będą służyć różnym interesom. Na koniec omówiono edukację nowego pokolenia Wietnamczyków w zakresie dziedzictwa kultury i osiągnięcia w jego dystrybucji. Autorka wykazuje, że wojna w Wietnamie była najtrudniejszym okresem dla rozwoju CHL. Dekret 65 i ogólne definicje konstytucji z 1946 r. były odpowiedzią na złożone warunki polityczne i nie miały na celu promowania CHL. W okresie renowacji (1980–2000) Wietnam stał się krajem socjalistycznym pod wpływem Związku Radzieckiego. Konstytucja z 1980 r. jest wystarczająco silna, aby regulować własność i ochronę zasobów historycznych, co pokazują nowe dokumenty dotyczące dziedzictwa kultury, takie jak Rozporządzenie 14 (1984) i Dekret 28 (1985). Jednak zdolność do wykorzystywania dziedzictwa i uzyskania światowego uznania była ograniczona. Wietnamskie CHL miało dostęp do międzynarodowych traktatów i zaleceń, gdy Wietnam dołączył do UNESCO w okresie integracji międzynarodowej (po 1987 r.). W tym okresie konstytucja z 1992 r. (rola wewnętrzna) i międzynarodowe źródło (rola zewnętrzna) zainspirowały CHL z 2001 r. i poprawkę do CHL z 2009 r. Oba dokumenty nadal odgrywają główną rolę w umożliwieniu Wietnamowi wejścia do gospodarki dziedzictwa. Osiągnięcia młodych obywateli Wietnamu promują wartości kulturowe i zaangażowanie. Jednakże wietnamskie nastolatki nie zwróciły uwagi na rozwój prawnych aspektów CHL. Bez odpowiedzi pozostaje pytanie, czy wietnamskie ramy prawne są wystarczająco solidne, aby zapobiegać nadużyciom w wykorzystywaniu dziedzictwa kultury.