%0 Journal Article
%T Ogólna problematyka badań broni palnej
%A Przyjemski, Władysław
%J Prawo i Bezpieczeństwo – Law & Security
%V 2024
%R 10.4467/29567610PIB.24.011.19847
%N 1(2)/2024
%P 199-228

%@ 2956-7440
%D 2024
%U https://ejournals.eu/czasopismo/pb-ls/artykul/ogolna-problematyka-badan-broni-palnej
%X Broń palna towarzyszy człowiekowi już od wielu stuleci. W okresie jej rozwoju zmieniały się systemy ładowania pocisków i naboi, skład chemiczny ładunków miotających, a także rodzaje, typy oraz modele broni i amunicji. Przełomowym momentem okazało się scalenie pocisku z łuską, co pozwoliło odprowadzić część gazów prochowych przez boczny otwór w lufie. Zastosowując ten wynalazek, skonstruowano broń maszynową. Broń palna była i nadal będzie wykorzystywana nie tylko do celów ochrony osobistej, ochrony osób i mienia, łowieckich, sportowych, rekonstrukcji historycznych, kolekcjonerskich, pamiątkowych, szkoleniowych (sygnalizacji alarmowej), przedstawionych w art. 10 ust. 1 Ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji przez osoby upoważnione, czy też przez instytucje, których te przepisy nie dotyczą. Wraz z pojawieniem się broni palnej odnotowano również przestępstwa z jej użyciem. Wówczas, w celu zidentyfikowania sprawcy czynu przestępczego, niezbędnymi okazały się badania broni, balistyki i amunicji. Badania z dziedziny broni palnej i amunicji w okresie późniejszym weszły w skład kryminalistyki. W wyniku niezgodnego z przepisami użycia broni palnej i amunicji, dochodzi do różnego rodzaju tragicznych zdarzeń. Gdy one wystąpią, przeprowadza się oględziny miejsca zdarzenia, ustala się plan dalszych badań. Przestępstwa z użyciem broni palnej wymagają opinii biegłego, który identyfikuje broń, amunicję i ich elementy oraz ślady jej użycia. Biegły sprawdza czy broń nie będzie zagrażała bezpieczeństwu osób, uczestniczących w czynnościach na miejscu zdarzenia i w badaniach. Pobierane są ślady daktyloskopijne z broni i amunicji (aby nie uległy zatarciu). Określa się zasadę jego działania, stan techniczny i dokonuje wstępnej oceny istotnych części pod kątem stwierdzenia, które z nich zostały wykonane fabrycznie lub noszą ślady samodziałowych przeróbek. Ekspertyza broni palnej wykonywana jest w odpowiedzi na pytania, skierowane do biegłego broni, balistyki i amunicji ze strony organu procesowego. Przeprowadza się identyfikację indywidualną i grupową broni palnej. Badaniom mikroskopowym podlegają ślady, pozostawione przez broń na łusce lub pocisku albo dłoniach potencjalnych sprawców3 jej użycia. Sporządzona ekspertyza – opinia jest przesyłana do organu zlecającego i jest dopuszczana jako dowód w toczącej się sprawie. W Polsce kryminalistyczne badania broni palnej i amunicji, prowadzone są przez laboratoria policyjne, instytuty badawcze i inne, a także przez biegłych sądowych z list sądów okręgowych oraz tych powoływanych ad hok. Jednym z głośnych zabójstw z broni palnej, było zastrzelenie w grudniu 1922 r. prezydenta Gabriela Narutowicza. Z bardziej znanych zamachów, przy użyciu takiej broni, doszło do śmiertelnego zranienia Prezydenta J.F. Kenediego a w ostatnim czasie do postrzelenia premiera Słowacji.