%0 Journal Article %T Praktyki wykluczania rówieśniczego w grupie pięcioletnich dziewczynek – analiza dyfrakcyjna %A Zbróg, Zuzanna %J Polska Myśl Pedagogiczna %V X (2024) %R 10.4467/24504564PMP.24.013.19967 %N Numer 10 %P 241-255 %K wykluczanie z grupy rówieśniczej, agresja społeczna, agresja relacyjna, intraakcja, analiza dyfrakcyjna, wczesne dzieciństwo, społeczno-emocjonalne uczenie się %@ 2450-4572 %D 2024 %U https://ejournals.eu/czasopismo/polska-mysl-pedagogiczna/artykul/praktyki-wykluczania-rowiesniczego-w-grupie-piecioletnich-dziewczynek-analiza-dyfrakcyjna %X Wykluczanie rówieśnicze w grupach przedszkolnych, mimo że jest zjawiskiem powszechnym, badawczo jest rzadko rozpoznawane, zwłaszcza w polskiej pedagogice – częściej dotyczy uczniów. W artykule proponuję nową, eksperymentalną metodę odczytywania obserwowanych praktyk wykluczania rówieśniczego: analizę dyfrakcyjną. Fragmenty konwersacji rówieśniczej w grupie pięciolatek są podstawą rozszerzania perspektywy badawczej polegającej na podejmowaniu prób myślenia w kategoriach intraakcji i dyfrakcji, tworzących złożony, przestrzenny układ wzajemnych zależności. Cechą charakterystyczną przedstawianego wywodu jest problematyzowanie kolejnych elementów analizowanych zdarzeń, w rezultacie prowadzące do wyzwolenia się z nawykowego myślenia o wykluczaniu rówieśniczym (obwinianie agresora) i wyłaniania się „bardziej etycznej drogi” interpretacji tego, co się zdarzyło – stanowi to główny cel przedstawianych badań.