%0 Journal Article
%T Unwanted Neighbours, Unwanted Memory. Slovak–Roma Relations in Marek Vadas’s Six Strangers
%A Majerek, Rafał
%J Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
%V 2023
%R 10.4467/20843933ST.23.024.19443
%N Volume 18, Issue 3-4
%P 271-279
%K Romowie, rasizm, relacje słowacko-romskie, Marek Vadas, literatura słowacka
%@ 1897-3035
%D 2024
%U https://ejournals.eu/czasopismo/studia-litteraria-uic/artykul/unwanted-neighbours-unwanted-memory-slovak-roma-relations-in-marek-vadass-six-strangers
%X We współczesnej Słowacji Romowie często są postrzegani jako niechciani sąsiedzi, stanowią marginalizowaną społeczność, która doświadcza dyskryminacji w różnych sferach życia. Antyromskie uprzedzenia, będące podstawą negatywnego stosunku do tej mniejszości, nie są zjawiskiem nowym; ich przejawy, w tym konkretne akty przemocy, odnaleźć można w przeszłości. Jeden z przykładów tego rodzaju aktów – krwawy pogrom w Pobiedimie, dokonany na Romach przez ich słowackich sąsiadów w 1928 roku – stanowi punkt wyjścia dla utworu Marka Vadasa Sześciu obcych (Šesť cudzincov, 2021). Historyczne miejsce masakry nie doczekało się żadnej formy upamiętnienia, stając się nie-miejscem pamięci, a tragiczne wydarzenia zostały wyparte ze słowackiej świadomości historycznej. Proza Vadasa jest próbą wprowadzenia ich do świadomości zbiorowej, a jednocześnie stawia szereg ważnych pytań, dotyczących funkcjonowania kodów kulturowych dopuszczających i usprawiedliwiających przemoc, pozycji i odpowiedzialności świadków, a także milczenia jako formy współudziału w aktach agresji. Ponadto wprowadza perspektywę współczesną, wskazując na trwałość mechanizmów dyskryminacji, stygmatyzacji i wykluczania ze społeczności różnie rozumianych Innych.