%0 Journal Article %T The Aesthetics of Responsibility in the Latest Post-Yugoslav Theatre Projects %A Abrasowicz, Gabriela %J Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis %V 2023 %R 10.4467/20843933ST.23.026.19445 %N Volume 18, Issue 3-4 %P 291-304 %K teatr, region postjugosłowiański, odpowiedzialność, sztuka zaangażowana, skandal %@ 1897-3035 %D 2024 %U https://ejournals.eu/czasopismo/studia-litteraria-uic/artykul/the-aesthetics-of-responsibility-in-the-latest-post-yugoslav-theatre-projects %X Teatr w krajach powstałych po rozpadzie Jugosławii należy do tych obszarów współczesnej kultury, które bardzo szybko reagują na społeczne i polityczne problemy, na toczące się w przestrzeni publicznej dyskursy oraz wyzwania, jakie stoją przed wspólnotą i jednostką. Reżyserzy pochodzący z Serbii, ale aktywni na wielu obszarach regionu, tacy jak András Urbán i Zlatko Paković, podkreślają w swoich subwersywnych traktatach teatralnych, że u źródeł ograniczeń wolności o charakterze etycznym, moralnym i intelektualnym leży odpowiedzialność jako stała świadomość determinizmu wyrażającego się w tym, że nie ma zdarzeń bez konsekwencji. Twórcy ci problematyzują osobistą odpowiedzialność autora, ale też odpowiedzialność publiczności i aktorów, oraz badają sytuację teatralną (relacje między aktorami a publicznością, a także relacje na linii aktor-postać). Okazuje się, że demaskująca krytyka, która ma zapobiec reprodukcji status quo, powoduje wśród odbiorców dyskomfort (wskazano tu przede wszystkim spektakle zrealizowane na podstawie prozy Danila Kiša i we współpracy z Jetonem Nezirajem).