@article{018e9e59-41bd-73d1-a06b-b21e87f5463e,
author = {Bp Michał  Janocha},
title = {Architektura cerkiewna na Ukrainie 1991–2022},
journal = {Kultura Słowian},
volume = {2023},
number = {Tom XIX},
year = {2023},
issn = {2451-4985},
pages = {155-171},keywords = {sztuka ukraińska; architektura sakralna; architektura współczesna; tradycja bizantyńska; tradycja ruska},
abstract = {Po upadku ZSSR nastąpiła na Ukrainie prawdziwa eksplozja budownictwa sakralnego. Artykuł, o charakterze przeglądowym, prezentuje czternaście spośród blisko tysiąca cerkwi zbudowanych na Ukrainie w okresie trzydziestolecia od odzyskania niepodległości do agresji rosyjskiej (1991–2022). Kryterium wyboru jest kategoria reprezentatywności, zarówno pod względem jakościowym, formalnym, regionalnym, jak i wyznaniowym (świątynie unickie oraz prawosławne Cerkwi Ukraińskiej i Cerkwi Patriarchatu Moskiewskiego). Przy całym zróżnicowaniu łączy je swoista kanoniczność w podejściu do materii architektonicznej. Opiera się ona zasadniczo na bizantyńskim modelu świątyni krzyżowo-kopułowej, przyjętym na Rusi Kijowskiej. Wybrane przykłady odzwierciedlają zjawisko odwołania do różnych tradycji budowlanych, za którymi kryją się pewne racje ideowe – między swojskością a importem, między ukraińskością a rusofilstwem, między Rusią Kijowską a barokiem, między tradycją a nowoczesnością. Za każdą decyzją wyboru stoi określone przesłanie historyczno-kulturowe, ale także i polityczne. Współczesne ukraińskie cerkwie są nowym wcieleniem, wręcz manifestacją, architecture parlante.
 },
doi = {10.4467/25439561KSR.23.011.18988},
url = {https://ejournals.eu/czasopismo/kultura-slowian/artykul/architektura-cerkiewna-na-ukrainie-1991-2022}
}