%0 Journal Article
%T „A pisać, to znaczy przecież żyć?”. O literaturze w cieniu zagłady albo Lem wśród poetów (Leśmian, Różewicz, Baczyński, Lipska)
%A Zięba, Jan
%J Konteksty Kultury
%V 2023
%R 10.4467/23531991KK.23.035.18838
%N Tom 20 zeszyt 4
%P 437-449
%K Stanisław Lem, zagłada, witalizm, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Różewicz, Bolesław Leśmian, Ewa Lipska
%@ 2083-7658
%D 2023
%U https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/a-pisac-to-znaczy-przeciez-zyc-o-literaturze-w-cieniu-zaglady-albo-lem-wsrod-poetow-lesmian-rozewicz-baczynski-lipska
%X Artykuł podejmuje próbę opisania poglądów Stanisława Lema na temat istoty poezji, literatury i procesu tworzenia. Proces tej artystycznej autorefleksji odbywa się w cieniu wojennej zagłady oraz w trakcie trwającej przez kilka powojennych dekad konfrontacji czytelniczej z poetami trzech generacji. Kluczowa okazuje się konfrontacja z rówieśnikami (w ramach recenzji poświęconych Baczyńskiemu i Różewiczowi w 1947 i 1948 roku), która pozwala na sformułowanie dwóch alternatywnych modeli literatury i opowiedzenie się po jednej ze stron. Pamięć o doświadczeniu zagłady, a także powojenna lektura poezji Bolesława Leśmiana i Ewy Lipskiej sprawia, że młodzieńcze deklaracje estetyczne ulegają pewnym przemianom. Niezmieniony jednak pozostaje element witalistyczny uwidoczniony już w 1945 roku w liście Lema do Mariana Hemara: „pisać, to znaczy przecież żyć”.