%0 Journal Article %T Wymiary literackiego odpominania Zaolzia %A Szkaradnik, Katarzyna %J Wielogłos %V 2023 %R 10.4467/2084395XWI.23.027.18862 %N Numer 4 (58) 2023 %P 27-57 %K Zaolzie, zapomnienie, pamięć kulturowa, Śląsk Cieszyński, literatura %@ 1897-1962 %D 2023 %U https://ejournals.eu/czasopismo/wieloglos/artykul/wymiary-literackiego-odpominania-zaolzia %X Artykuł poświęcony jest różnym wymiarom literackiego odpominania Zaolzia – części Śląska Cieszyńskiego przydzielonej w 1920 roku Czechosłowacji, choć w większości zamieszkanej przez ludność polską. Ziemia ta do dziś stanowi problem tożsamościowy dla mieszkańców polskiego pochodzenia, którzy czują się z jednej strony zapomniani przez Polskę, z drugiej – związani z nią pamięcią kulturową. Łatwiej im na co dzień, gdy identyfikują się z kulturą czeską, lecz podlegają presji starszego pokolenia, które jednak nieraz stawia znak równości między „polskością” a regionalizmem i izolacjonizmem. Zwłaszcza literaci obciążeni są balastem narodowych powinności, ale dlatego też często podejmują się krytycznego namysłu nad tożsamością oraz odpominania przeszłości – odzyskiwania treści wypieranych z pamięci zbiorowej. Autorka tekstu analizuje, jak pisarze zmagają się z zaolziańskimi tabu, historycznymi traumami, niepokojącymi widmami i ideologiami. Nawiązując do wyróżnionych przez Paula Connertona siedmiu rodzajów zapomnienia, rozpatruje trzy główne relacje: wobec zapomnienia przez Polskę, tożsamościowego rozdarcia i rozdwojenia oraz zamknięcia się w lokalności.