%0 Journal Article %T Ideologiczne, polityczne i filozoficzne podstawy polityki naukowej i przemysłowej niemieckiej partii Zielonych w latach 80. i 90. XX w.: przypadek „miękkiej chemii” (sanfte Chemie) %A Krasnodębski, Marcin %J Studia Historiae Scientiarum %V 2023 %R 10.4467/2543702XSHS.23.015.17706 %N 22 (2023) %P 543-583 %K historia chemii, zrównoważony rozwój, zielona chemia, ekologizm, teoria krytyczna, polityka naukowa %@ 2451-3202 %D 2023 %U https://ejournals.eu/czasopismo/studia-historiae-scientiarum/artykul/ideologiczne-polityczne-i-filozoficzne-podstawy-polityki-naukowej-i-przemyslowej-niemieckiej-partii-zielonych-w-latach-80-i-90-xx-w-przypadek-miekkiej-chemii-sanfte-chemie %X Sanfte Chemie, czyli miękka chemia, to koncepcja naukowo-filozoficzna opracowana w latach 80. XX w. pod auspicjami niemieckiej partii Zielonych (Die Grünen). Jej celem była całkowita i głęboko idąca przebudowa w duchu ekologicznym nie tylko przemysłu chemicznego, ale i nauk chemicznych jako takich. Sympatycy miękkiej chemii wzywali do ukucia nowej metody naukowej krytykując supremację tego, co określali mianem baconowsko-kartezjańskiej filozofii nauki. Mimo że sam projekt szybko wypadł z łask władz partii ze względu na jego radykalizm, historia fundamentów epistemologicznych, na których zbudowana została miękka chemia daje wgląd w wizję nauk chemicznych proponowaną przez pionierów ruchów ekologicznych oraz twórców koncepcji takich jak sustainability. Artykuł poddaje analizie źródła sanfte Chemie, naświetlając mnogość i złożoność różnorodnych tradycji naukowych, filozoficznych, politycznych i ideologicznych, z których czerpali jej twórcy. Zbadanie narracji snutych na temat nauk empirycznych w pracach na temat miękkiej chemii pozwala lepiej zrozumieć późniejsze wybory polityczne dotyczące nauki, przemysłu i środowiska u naszych zachodnich sąsiadów. Co więcej, wydaje się, że nietypowy kontekst, z których wyrosła sanfte Chemie, daje jej przewagę nad późniejszymi modnymi trendami w naukach chemicznych, takimi jak zielona chemia, które często funkcjonują w filozoficznej próżni. Celem artykułu jest postawienie pytania o relację pomiędzy filozofią a praktyką nauki i przede wszystkim o to, czy inna chemia jest możliwa.