@article{018e9e51-ca2d-7178-bfb7-c25210378134, author = {Barbara Ostafin}, title = {Historia wiersza, historia w wierszu. Analiza i prawdopodobne losy utworu al-Ḥayquṭāna z traktaktu al-Ğāḥiẓa Kitāb faḫr as-Sūdān calā al-Biḍān}, journal = {Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis}, volume = {2023}, number = {Volume 18, Issue 2}, year = {2023}, issn = {1897-3035}, pages = {163-178},keywords = {: al-Ḥayquṭān; al-Ğāḥiẓ; Kitāb faḫr as-Sūdān c alā al-Biḍān; ciemnoskórzy mieszkańcy średniowiecznego kalifatu}, abstract = {W swoim traktacie Kitāb faḫr as-Sūdān calā al-Biḍān, którego tytuł w klasycznym już polskim opracowaniu o literaturze arabskiej został przełożony jako Wyższość czarnych nad białymi (Bielawski 1968, 150, 501) lub Traktat o wyższości czarnych nad białymi (Bielawski 1995, 134, 318)1 autor dzieła, al-Ğāḥiẓ (zm. 869), wymieniając postacie czarnoskórych mieszkańców kalifatu, wspomina sylwetkę al-Ḥayquṭāna, którego przedstawia jako poetę i mówcę pochodzenia abisyńskiego. Cytuje także jego wiersz, będący peanem sławiącym odwagę i męstwo Abisyńczyków, odwołującym się do ważnych wydarzeń, jakie zaszły na Półwyspie Arabskim tuż przed narodzinami proroka Muḥammada. Współcześnie wiersz al-Ḥayquṭāna w popularnych publikacjach i na forach internetowych jest wykorzystywany jako historyczny przykład reakcji na przejawy rasizmu oraz powód do dumy z czynów świadczących o odwadze czarnoskórych bohaterów utworu, a także osiągnięć literackich mieszkańców kalifatu pochodzenia afrykańskiego. Celem niniejszego artykułu jest odniesienie się do wydarzeń historycznych wspomnianych w utworze czarnoskórego poety, przedstawienie jego postaci w świetle bardzo nielicznych zachowanych źródeł arabskich, przybliżenie potencjalnych okoliczności powstania dzieła oraz refleksja nad realnością opisanych przez al-Ğāḥiẓa okoliczności powstania utworu.}, doi = {10.4467/20843933ST.23.016.18186}, url = {https://ejournals.eu/czasopismo/studia-litteraria-uic/artykul/historia-wiersza-historia-w-wierszu-analiza-i-prawdopodobne-losy-utworu-al-hayqutana-z-traktaktu-al-gahiza-kitab-fahr-as-sudan-cala-al-bidan} }