%0 Journal Article
%T Kto, kogo i po co kołysze? Kołysanki rodzicielskie w kulturze polsko-żydowskiej przełomu XIX i XX wieku
%A Adamczyk, Joanna
%J Konteksty Kultury
%V 2023
%R 10.4467/23531991KK.23.012.18352
%N Tom 20 zeszyt 2
%P 99-113
%K kołysanka, kołysanka żydowska, literatura polsko-żydowska, sytuacja komunikacyjna, psychologia literatury
%@ 2083-7658
%D 2023
%U https://ejournals.eu/czasopismo/konteksty-kultury/artykul/kto-kogo-i-po-co-kolysze-kolysanki-rodzicielskie-w-kulturze-polsko-zydowskiej-przelomu-xix-i-xx-wieku
%X Celem artykułu jest analiza sytuacji komunikacyjnej w wybranych kołysankach żydowskich i polsko-żydowskich z przełomu XIX i XX wieku. Główne kryterium doboru utworów stanowi tożsamość podmiotu mówiącego – kolejno mężczyzna i kobieta, zaś do najważniejszych kontekstów ich wypowiedzi należą: rola ojca i matki w rodzinie żydowskiej, sposób radzenia sobie z traumatycznymi przeżyciami i nieobecnością partnera, model podmiotowości osoby kołyszącej, a także tożsamość narodowa autorów kołysanek. Wnioskiem płynącym z analizy utworów jest zmiana spojrzenia na funkcję kołysanki, która z utworu o błahej treści przeznaczonego do usypiania dzieci staje się utworem służącym dorosłym, z wyraźnym nacechowaniem autoterapeutycznym. Poza poetologicznymi narzędziami analizy tekstu w pracy znajdują się także odniesienia do pojęć psychologicznych i muzykologicznych, uzasadnione specyfiką podjętych badań.