TY - JOUR
TI - Formy współpracy między państwami w celu odzyskania utraconych dóbr kultury – uwagi wokół poszukiwania optymalnego wzorca Forms of cooperation between
AU - Gerecka-Żołyńska, Anna
AU - Branicka, Zofia
TI - Formy współpracy między państwami w celu odzyskania utraconych dóbr kultury – uwagi wokół poszukiwania optymalnego wzorca Forms of cooperation between
AB - 
	Forms of cooperation between states to recover lost cultural goods – comments on the search for an optimal model

	In the search for an optimal pattern of conduct for the settlement of disputes concerning the ownership of cultural property, the article characterises the legal means and conciliation initiatives available to states. The discussion is limited to the forms of cooperation confirmed in international law instruments, developed especially in the framework of UNESCO’s period of activity, as adopted in the second half of the 20th century and thereafter. In this context, the use of litigation before both the International Court of Justice and national courts is discussed. Attention is also given to conciliatory forms of dispute resolution, distinguishing between consensus initiatives involving only the states interested in resolving the dispute and forms extended to include the participation of impartial mediators supporting the parties in their search for a satisfactory solution. The article assumes that the development of an out-of-court compromise is particularly desirable when the settlement of a dispute concerning the ownership of a cultural asset by an international tribunal or national courts, due to the legal status in force, limits the prospect of obtaining a substantive settlement satisfactory to all parties involved in the conflict.

	Keywords: cultural property, restitution, agreement, mediation, settlement procedures, UNESCO, International Court of Justice

	Streszczenie: Poszukując optymalnego wzorca postępowania przy rozstrzyganiu sporów dotyczących własności dóbr kultury, w artykule scharakteryzowano środki prawne i inicjatywy pojednawcze dostępne w tym celu zainteresowanym państwom. Rozważania ograniczone zostały do form współpracy potwierdzonych w aktach prawa międzynarodowego, opracowanych zwłaszcza w ramach funkcjonowania UNESCO, jakie przyjęte zostały w drugiej połowie XX w. i w okresie późniejszym. W tym kontekście omówiono możliwości wykorzystania postępowania sądowego prowadzonego zarówno przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości, jak i sądami krajowymi. Zwrócono też uwagę na koncyliacyjne formy zakończenia sporu, rozróżniając z jednej strony inicjatywy porozumień obejmujące wyłącznie zainteresowane rozstrzygnięciem sporu państwa, a z drugiej – formy mediacyjne, poszerzone o udział bezstronnych mediatorów, wspierających pozostające w sporze strony w poszukiwaniu satysfakcjonującego rozwiązania. W artykule przyjęto, że wypracowanie pozasądowego kompromisu jest szczególnie pożądane wówczas, gdy rozstrzygnięcie sporu dotyczącego przynależności dobra kultury przez trybunał międzynarodowy lub sądy krajowe ze względu na obowiązujący stan prawny ogranicza perspektywę uzyskania merytorycznego rozstrzygnięcia satysfakcjonującego wszystkie strony konfliktu.
VL - 2023
IS - 1/2023 (9)
PY - 2023
SN - 2391-7997
C1 - 2450-050X
SP - 37
EP - 54
DO - 10.4467/2450050XSNR.23.004.18116
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/saaclr/artykul/formy-wspolpracy-miedzy-panstwami-w-celu-odzyskania-utraconych-dobr-kultury-uwagi-wokol-poszukiwania-optymalnego-wzorca-forms-of-cooperation-between
KW - dobro kultury
KW - restytucja
KW - porozumienie
KW - mediacja
KW - procedury rozjemcze
KW - UNESCO
KW - Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości