TY - JOUR
TI - Z dziejów parafii rzymskokatolickiej i średniowiecznego kościoła w Stawiszynie w latach 1880-1940. Przyczynek do badań
AU - Gołembiewska, Marta
TI - Z dziejów parafii rzymskokatolickiej i średniowiecznego kościoła w Stawiszynie w latach 1880-1940. Przyczynek do badań
AB - Parafia rzymsko-katolicka w Stawiszynie powstała zapewne w XIII w. i z racji tego, że dobra te były własnością królewską, jej fundatorem był ówczesny monarcha. Dwa wieki później należała ona do najbardziej zamożnych beneficjów w archidiakonacie kaliskim. W 1360 r. z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego w miejsce drewnianej świątyni pobudowano murowany kościół, który został konsekrowany pod wezwaniem św. Bartłomieja i św. Jadwigi. Na przestrzeni wieków architektura kościoła, pierwotnie gotyckiego, ulegała licznym przemianom. Budynek był kilkakrotnie zniszczony i odbudowywany, a każdy remont pozostawiał ślady zacierające pierwotny jego styl. Najistotniejsze zmiany zrealizowane zostały w latach 1880-1940, czyli w okresie przypadającym na sprawowanie posługi przez trzech proboszczów: Teodora Meyera, Edmunda Esmana i Bronisława Kozankiewicza. Każdy z nich odegrał istotną rolę w dziejach stawiszyńskiej parafii katolickiej. Celem niniejszego artykułu nie jest ocena odbudowy kościoła parafialnego w Stawiszynie za czasów działalności wspomnianych sług Bożych, ale przedstawienie czytelnikowi najważniejszych ich zasług w tym aspekcie. Przy czym należy podkreślić, że poczynania księdza Edmunda Esmana można uznać za najbliższe czynnościom określanym współcześnie pojęciem „restauracja”. Nie ujmuje to w żaden sposób osiągnięciom dwóch pozostałych duszpasterzy, dzięki którym stawiszyńscy parafianie mogą podziwiać zachowane do dziś zabytki sztuki sakralnej. Tekst ten stanowi jedynie przyczynek do dalszych badań, które należy pogłębić o wnikliwą analizę archiwaliów przechowywanych w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku.
VL - 2021
IS - Nr 21
PY - 2021
SN - 1426-6547
C1 - 2657-8646
SP - 242
EP - 257
DO - 10.4467/26578646ZKNT.21.011.17595
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/zeszyty-ktpn/artykul/z-dziejow-parafii-rzymskokatolickiej-i-sredniowiecznego-kosciola-w-stawiszynie-w-latach-1880-1940-przyczynek-do-badan
KW - Stawiszyn
KW - kościół katolicki
KW - odbudowa
KW - Bronisław Kozankiewicz
KW - Teodor Meyer
KW - Edmund Esman