@article{018e9e3e-0b75-7326-8617-2e876a766709,
author = {Marta  Gołembiewska},
title = {Z dziejów parafii rzymskokatolickiej i średniowiecznego kościoła w Stawiszynie w latach 1880-1940. Przyczynek do badań},
journal = {Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk},
volume = {2021},
number = {Nr 21},
year = {2021},
issn = {1426-6547},
pages = {242-257},keywords = {Stawiszyn; kościół katolicki; odbudowa; Bronisław Kozankiewicz; Teodor Meyer; Edmund Esman},
abstract = {Parafia rzymsko-katolicka w Stawiszynie powstała zapewne w XIII w. i z racji tego, że dobra te były własnością królewską, jej fundatorem był ówczesny monarcha. Dwa wieki później należała ona do najbardziej zamożnych beneficjów w archidiakonacie kaliskim. W 1360 r. z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego w miejsce drewnianej świątyni pobudowano murowany kościół, który został konsekrowany pod wezwaniem św. Bartłomieja i św. Jadwigi. Na przestrzeni wieków architektura kościoła, pierwotnie gotyckiego, ulegała licznym przemianom. Budynek był kilkakrotnie zniszczony i odbudowywany, a każdy remont pozostawiał ślady zacierające pierwotny jego styl. Najistotniejsze zmiany zrealizowane zostały w latach 1880-1940, czyli w okresie przypadającym na sprawowanie posługi przez trzech proboszczów: Teodora Meyera, Edmunda Esmana i Bronisława Kozankiewicza. Każdy z nich odegrał istotną rolę w dziejach stawiszyńskiej parafii katolickiej. Celem niniejszego artykułu nie jest ocena odbudowy kościoła parafialnego w Stawiszynie za czasów działalności wspomnianych sług Bożych, ale przedstawienie czytelnikowi najważniejszych ich zasług w tym aspekcie. Przy czym należy podkreślić, że poczynania księdza Edmunda Esmana można uznać za najbliższe czynnościom określanym współcześnie pojęciem „restauracja”. Nie ujmuje to w żaden sposób osiągnięciom dwóch pozostałych duszpasterzy, dzięki którym stawiszyńscy parafianie mogą podziwiać zachowane do dziś zabytki sztuki sakralnej. Tekst ten stanowi jedynie przyczynek do dalszych badań, które należy pogłębić o wnikliwą analizę archiwaliów przechowywanych w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku.},
doi = {10.4467/26578646ZKNT.21.011.17595},
url = {https://ejournals.eu/czasopismo/zeszyty-ktpn/artykul/z-dziejow-parafii-rzymskokatolickiej-i-sredniowiecznego-kosciola-w-stawiszynie-w-latach-1880-1940-przyczynek-do-badan}
}