Crabb DW, Matsumoto M, Chang D, You M. Overview of the role of alcohol dehydrogenase and aldehyde dehydrogenase and their variants in the genesis of alcohol-related pathology, Proc. Nutr. Soc., 2004; 63: 49–63, doi: 10.1079/pns2003327.
Światowa Organizacja Zdrowia, Global status report on alcohol and health 2018, World Health Organization, ISBN 978-92-4-156563-9
Serwis Statystyka Komendy Głównej Policji, Ruch drogowy, Wypadki drogowe – raporty roczne (2021), dostępne w Policja Statystyka: https://statystyka.policja.pl/st/ruch-drogowy/76562,Wypadki-drogowe-raporty-roczne.html [dostęp 18.10.2022].
Serwis Statystyka Komendy Głównej Policji, Utonięcia (2021), dostępne w Policja Statystyka: https://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/utoniecia/48247,Utoniecia-2021.html [dostęp 18.10.2022]
Serwis Statystyka Komendy Głównej Policji, Nietrzeźwi sprawcy przestępstw, dostępne w Policja Statystyka: https://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/nietrzezwi-sprawcy-prz/50862,Nietrzezwi-sprawcy-przestepstw.html [dostęp 18.10.2022].
Enoch MA. The influence of gene-environment interactions on the development of alcoholism and drug dependence, Current Psychiatry Reports, 2012; 14: 150–158, doi: 10.1007/s11920-011-0252-9.
Enoch MA, Albaugh BJ. Review: Genetic and environmental risk factors for alcohol use disorders in American Indians and Alaskan Natives, American Journal on Addictions, 2017; 26: 461–468, doi: 10.1111/ajad.12420.
Edenberg H.J, Foroud T. Genetics and alcoholism, Nature Reviews Gastroenterology and Hepatology, 2013; 10: 487–494, doi: 10.1038/nrgastro.2013.86.
Sanchez-Roige S, Palmer AA, Clarke TK. Recent Efforts to Dissect the Genetic Basis of Alcohol Use and Abuse, Biological Psychiatry, 2020; 87: 609–618, doi: 10.1016/j.biopsych.2019.09.011.
Walters RK., Polimanti R, Jonhson EM., McClintick JM. i wsp. Transancestral GWAS of alcohol dependence reveals common genetic underpinnings with psychiatric disorders, Nat. Neurosci., 2018; 21: 1656–1669, doi: 10.1038/s41593-018-0275-1.
Le Dare B, Lagente V, Gicquel T. Drug Metabolism Reviews Ethanol and its metabolites: update on toxicity, benefits, and focus on immunomodulatory effects, Drug Metabolism Reviews, 2019; 51: 545-561 doi: 10.1080/03602532.2019.1679169.
Teresiński G, Buszewicz G, Fazy alkoholemii i metabolizm alkoholu, in Medycyna sądowa. Diagnostyka sądowa, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa, 2020, 123–133.
Całka P, Ciesielka M, Buszewicz G, Teresiński G. Zmienność żołądkowej dehydrogenazy alkoholowej a ryzyko uzależnienia od alkoholu, Arch. Med. Sadowej Kryminol., 2016; 66: 172-181, doi: 10.5114/amsik.2016.66401.
Edenberg H J. The Genetics of Alcohol Metabolism Role of Alcohol Dehydrogenase and Aldehyde Dehydrogenase Variants, Alcohol Research and health, 2007; 30: 5-13
Oota H, Kidd KK. Duplicated Gene Evolution of the Primate Alcohol Dehydrogenase Family, in Post-Genome Biology of Primates, Primatology Monographs, 2012; 149-161, doi: 10.1007/978-4-431-54011-3_9.
Birley AJ., James MR., Dickson PA., Montgomery GW. i wsp. Association of the gastric alcohol dehydrogenase gene ADH7 with variation in alcohol metabolism, Hum. Mol. Genet., 2008; 17: 179–189, doi: 10.1093/hmg/ddm295.
Przeglądarka genomów Ensembl, dostępna w serwisie Ensembl: http://www.ensembl.org/index.html. [dostęp 08.10.2022]
Semi Structured Assessment for the Genetics of Alcoholism (SSAGA), ankieta dostępna online na witrynie Collaborative Study on the Genetics of Alcohol: https://niaaagenetics.org/coga_instruments/phaseI/ssagaI/ssagai.pdfssagai.pdf [dostęp 26.10.2022]
Test odchylenia od równowagi Hardy’ego-Weinberga oraz test asocjacji dla bada typu kontrola-przypadek, dostępne w witrynie internetowej Instytutu Genetyki Człowieka Uniwersytetu Technicznego w Monachium: https://ihg.helmholtzmuenchen.de/cgi-bin/hw/hwa1.pl. [dostęp 9.01.2021]
Edenberg HJ, Foroud T. The genetics of alcoholism: Identifying specific genes through family studies, Addiction Biology, 2006; 11: 386–396, doi: 10.1111/j.1369-1600.2006.00035.x.
Sanchez-Roige S., Palmer AA., Fontanillas P., Elson SL.i wsp. Genome-wide association study meta-analysis of the alcohol use disorders identification test (AUDIT) in two population-based cohorts, Am. J. Psychiatry, 2019; 176: 107–118, doi: 10.1176/appi.ajp.2018.18040369.
Edenberg HJ., Xuei X., Chen H-J., Tian H. i wsp. Association of alcohol dehydrogenase genes with alcohol dependence: A comprehensive analysis, Hum. Mol. Genet., 2006; 15: 1539–1549, doi: 10.1093/hmg/ddl073.
Peng Q., Gizer IR., Libiger O., Bizon C. i wsp. Association and ancestry analysis of sequence variants in ADH and ALDH using alcohol-related phenotypes in a Native American community sample, Am. J. Med. Genet. Part B Neuropsychiatr. Genet., 2014; 165: 673–683, doi: 10.1002/ajmg.b.32272.
Park BL., Kim JW., Cheong HS., Kim LH. i wsp. Extended genetic effects of ADH cluster genes on the risk of alcohol dependence: From GWAS to replication, Hum. Genet., 2013; 132: 657–668, doi: 10.1007/s00439-013-1281-8.