%0 Journal Article
%T Czas powstania rękopisu Liber beneficiorum Jana Długosza na podstawie znaków wodnych
%A Jelonek-Litewka, Krystyna
%J Krakowski Rocznik Archiwalny
%V 2022
%R 10.4467/12332135KRA.22.005.16845
%N XXVIII
%P 43-106
%K Jan Długosz, Liber beneficiorum, znaki wodne, katedra, kapituła katedralna, kolegiata, parafia, klasztor
%@ 1233-2135
%D 2023
%U https://ejournals.eu/czasopismo/krakowski-rocznik-archiwalny/artykul/czas-powstania-rekopisu-liber-beneficiorum-jana-dlugosza-na-podstawie-znakow-wodnych
%X Jan Długosz, krakowski kanonik i kronikarz dziejów Polski, jest także autorem Liber beneficiorum – Księgi uposażeń katedry krakowskiej, kolegiat, klasztorów i parafii z terenu diecezji krakowskiej, którą spisywał od 1470 r. aż do śmierci w 1480 r. Jest to źródło powszechnie wykorzystywane przez historyków średniowiecza Polski. Korzystają oni z reguły z drukowanego wydawnictwa Liber beneficiorum z lat 1863–1864, opartego nie na czterotomowym oryginale z XV w., przechowywanym w archiwum krakowskiej kapituły katedralnej, lecz na XVII-wiecznych kopiach, także znajdujących się w tym archiwum. Ponieważ wydanie to nie było wolne od błędów, na co zwracali uwagę badacze już od XIX w., potrzebne stało się nowe, krytyczne wydanie Liber beneficiorum. Od 1966 r. kilku badaczy, głównie Stanisław Kuraś i Marek Daniel Kowalski, starało się ustalić genezę, źródła i strukturę autografu Liber beneficiorum oraz datację tego dzieła na podstawie kryteriów wewnętrznych: wydarzeń, osób itp. Autorka niniejszego opracowania dąży natomiast do ustalenia datacji poszczególnych tomów Liber beneficiorum, a nawet ich części, na podstawie znaków wodnych figurujących na papierze, na którym został spisany autograf Liber beneficiorum. Rozważania te zilustrowała wizerunkami analizowanych znaków wodnych, dodała również tabele, w których figurują składki poszczególnych tomów z występującymi w nich znakami wodnymi z datacją porównawczą z innych źródeł. Prześledziła także metodę sporządzania Liber beneficiorum, zwłaszcza części parafialnej, oraz dzieje autografu Księgi uposażeń po śmierci Długosza.