%0 Journal Article
%T Emmanuela Lévinasa figura trzeciego
%A Klimaszyk, Karol
%J Principia
%V 2021
%R 10.4467/20843887PI.21.005.18695
%N Tom 68
%P 85-113
%K społeczeństwo, inny, etyka, sprawiedliwość, polityka, il y a, illéité, le tiers; third, anthropology, society, other, ethics, justice, politics, le tiers, trzeci, antropologia
%@ 0867-5392
%D 2021
%U https://ejournals.eu/czasopismo/principia/artykul/emmanuela-levinasa-figura-trzeciego
%X 
	Celem niniejszego szkicu jest opis oraz analiza figury trzeciego stosowanej przez Emmanuela Lévinasa we wszystkich trzech etapach ewolucji jego koncepcji. Tytułowe pojęcie interpretuję na płaszczyźnie antropologicznej, analizując przekształcenia terminów: il y a oraz illeite, które określam jako trzecie. Na poziomie społecznym badam stosowane przez francuskiego filozofa pojęcia: troisieme homme oraz le tiers, ujmując je razem jako trzecią stronę. Podstawową tezą uzasadnianą w pracy jest nieobecne w polskojęzycznej literaturze przedmiotu stwierdzenie, że Lévinas to przede wszystkim filozof trzeciego. Twierdzę ponadto, że figura trzeciego jest punktem wyjścia kształtowania podmiotowości, określa ewolucję koncepcji oraz warunkuje metafizykę. Na płaszczyźnie społeczno-politycznej trzeci umożliwia pozytywne uzasadnienie społeczeństwa, wpływa na przekształcenie zagadnienia odpowiedzialności, a poprzez to, w Inaczej niż być lub ponad istotą, pozwala sformułować odpowiedź na wątpliwości związane z nieograniczoną odpowiedzialnością za innego oraz z zagadnieniem przemocy w kontekście relacji etycznej. Proponuję także odmienną od powszechnej interpretację ewolucji koncepcji jako poszukiwania pozytywnego uzasadnienia relacji społecznych.

	ABSTRACT 

	Emmanuel Lévinas’s Figure of the Third

	This text aims to describe and analyse a figure of the third used by Emmanuel Lévinas in the three phases of the evolution of his concept. I interpret the term included in the title on an anthropological ground by analysing the transformations of terms: il y a and illeite, which I define as the third. On a social level, I explore the terms used by the French philosopher: troisieme homme and le tiers, defining them collectively as the third party. The basic thesis argued in the paper is the claim, absent in the Polish-language source literature, that Lévinas is most of all a philosopher of the third. I claim that the figure of the third is the starting point of the formation of subjectivity, defines the evolution of concepts and conditions metaphysics. On the socio-political level, the third defines the positive justification of society, influences the reformulation of the question of responsibility, and through this, in Otherwise than Being or Beyond Essence, makes it possible to formulate an answer to the doubts related to the unlimited responsibility for the other versus the question of violence in the context of the ethical relation. I also propose a different interpretation from the popular one of the evolution of the concept as a search for a positive justification of social relations.