TY - JOUR
TI - Elementy kulturowego obrazu świata jako warunek autonomizacji muzyki
AU - Moraczewski, Krzysztof
TI - Elementy kulturowego obrazu świata jako warunek autonomizacji muzyki
AB - 
	Cultural images of the world as a condition for the autonomy of music.

	The general aim of the essay is to pose the question of the relationship between the elements of a socially shared, general image of the world (using Aaron Gurevich’s terminology) and the possibility of constructing the idea of autonomous music. Musical autonomy is understood here as the thesis that the order of music is independent from any other order, e.g. social, cultural etc. Hence the focus of these considerations is on cultural images of music that situate music beyond external social conditions. Several possibilities of this type are considered, such as the Pythagorean connection between music and the cosmic order, the Iranian concept of Aša, and the ancient Chinese connection between music and the cosmo-political order. Shamanism is considered as a possible archaic source for this kind of mental operation. These considerations do not aim at any kind of archaistic reduction, but rather at describing the cultural-historical conditions that made the very idea of autonomous music possible.

	Keywords: music, musical culture, aesthetic autonomy, image of the world, history of culture

	Elementy kulturowego obrazu świata jako warunek autonomizacji muzyki.

	Celem artykułu jest postawienie pytania o zależność między elementami społecznie podzielanego, ogólnego obrazu świata (w terminologii Aarona Gurevicha) a możliwością ukonstytuowania idei autonomii muzyki. Autonomia ta rozumiana jest jako teza o niewywiedlności zasad muzyki z odmiennych względem niej porządków: społecznych, kulturowych, itp. Przedmiotem rozważań są zatem takie kulturowe obrazy muzyki, które usuwają ją ze społecznej empirii poprzez powiązanie z porządkiem innego rodzaju. Omówionych zostaje kilka możliwości tego typu, w tym pitagorejskie skojarzenie muzyki z ideą kosmosu, perskie z ideą Aša, czy chińskie z porządkiem kosmogonicznym i politycznym zarazem. Jako możliwe archaiczne podłoże dla tego rodzaju operacji podany zostaje przykład szamanizmu. Celem rozważań nie jest przy tym redukcja autonomistycznego myślenia o muzyce do archaicznych obrazów świata, lecz poszukiwanie historyczno-kulturowych warunków, które umożliwiły późniejszą konstrukcję idei muzyki autonomicznej.
VL - 2019
IS - Tom 66
PY - 2019
SN - 0867-5392
C1 - 2084-3887
SP - 127
EP - 163
DO - 10.4467/20843887PI.19.005.11638
UR - https://ejournals.eu/czasopismo/principia/artykul/elementy-kulturowego-obrazu-swiata-jako-warunek-autonomizacji-muzyki
KW - muzyka
KW - kultura muzyczna
KW - autonomia estetyczna
KW - obraz świata
KW - historia kultury