Archiwalia

Archiwum Główne Akt Dawnych:

        Archiwum Radziwiłłów, dz. II, suplement, nr 8.

        Archiwum Zamoyskiego, rkps. 3112.

Archivio Segreto Vaticano:

        Segreteria di Stato, Polonia, sygn. 15A.

        Segreteria di Stato, Germania, sygn. 93.

Archiwum Narodowe w Krakowie, Oddział I (Wawel), Archiwum Sanguszków, Teki Rzymskie, X/64, X/74, X/81, X/82, X/84, X/85, X/86, X/89, X/96, X/99, X/104, X/107, X/112, X/115, X/117, X/125, XI/164 .

Biblioteca Comunale Augusta, Perugia, sygn. St. Serie I n. 63.

Biblioteka Gdańska PAN, Zbiory Grafiki, nr 5664.

Bibliothèque Nationale de France, Coll. Lallemand de Betz, sygn. VX-48-FOL, fol. 198-199 (n. 7454), fol. 202-203 (n. 7455).

British Library, sygn. Maps *33825.(1.); Maps C.7.e.4.(54.)

Muzeum Narodowe w Krakowie, sygn. VIII–XVI.137A.

Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, nr inw. 16596 A*, 16597 A*.

Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, Kolekcja dr. Tomasza Niewodniczańskiego, sygn. TN 2464, 2826 (dep. Deutsch-Polnische Stiftung Kulturpflege und ­Denkmalschutz).

Российскаянациональнаябиблиотека, Санкт-Петербург:

        Ф. 971, Авт. 152, № 4.

        Ф. 971, Авт. 321/1, № 2, 11.

Źródła drukowane i opracowania

Alexandrowicz S., Buczek K., Polska kartografia wojskowa do połowy XVII wieku, w: Dzieje polskiej kartografii wojskowej i myśli strategicznej, materiały z konferencji, red. B. Krassowski, J. Madej, Warszawa 1982, s. 7–32

Alexandrowicz S., Łuczyński J., Skrycki R., Historia kartografii ziem polskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2017.

Alexandrowicz S., Dziedzictwo kartografii wojskowej ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jej funkcje źródłowe i praktyczne na tle kartografii krajów Europy Wschodniej XVI i XVII wieku, w: Środowisko kulturotwórcze i kontakty kulturalne na tle Wielkiego Księstwa Litewskiego od XV do XIX wieku, red. U. Augustyniak, Warszawa 2009, s. 191–204.

Alexandrowicz S., Kartografia Wielkiego Księstwa Litewskiego od XV do połowy ­XVIII wieku, Warszawa 2012.

Alexandrowicz S., Kartografia ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego w epoce panowania Jagiellonów, „Polski Przegląd Kartograficzny” 46 (2014), nr 1, s. 62–76.

Alexandrowicz S., Nowe źródło ikonograficzne do oblężenia Połocka w 1579 r., „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 19 (1971), nr 1, s. 3–29.

Alexandrowicz S., Pachołowiecki (pierwotnie Pachołowic) Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, t. 24, Wrocław 1979, s. 761–762.

Alexandrowicz S., Plan oblężenia zamku Uły z 1568 roku (przyczynek do początków staropolskiej kartografii wojskowej), „Polski Przegląd Kartograficzny” 18 (1986), nr 4, s. 165–175.

Alexandrowicz S., Rozwój kartografii Wielkiego Księstwa Litewskiego od XV do połowy XVIII wieku, Poznań 1989.

Archiwum Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, t. 1: 1553–1579, wyd. W. Sobieski, Warszawa 1904.

Archiwum Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, t. 2: 1580–1582, wyd. J. Siemieński, Warszawa 1909.

Archiwum xx. Sanguszków w Sławucie, t. 7: 1554–1572, Lwów 1910.

Bagrow L., A History of Russian Cartography up to 1800, ed. by H.W. Castner, Ontario 1975.

Behring W., Beitrage zur Geschichte des Jahres 1577, II: Die Berichte der kursachsischen Gesandten Abraham von Bock und Dr. Andreas Pauli uber die Friedensvermittlung zwischen König Stephan Bathory und der Stadt Danzig, „Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins” 45 (1903), s. 1–136.

Bielski M., Bielski J., Kronika polska, Kraków 1597.

Black J., A Revolution in Military Cartography?: Europe 1650–1815, „Journal of Military History” 73 (2009), no. 1, s. 49–68.

Buczek K., Dorobek kartograficzny wojen Stefana Batorego, „Wiadomości Służby Geograficznej” 8 (1934), z. 3, s. 3–15.

Buczek K., Kartografia polska w czasach Stefana Batorego, „Wiadomości Służby Geograficznej” 7 (1933), z. 2, s. 69–121.

Conley T., The Self-Made Map. Cartographic Writing in Early Modern France, Minneapolis–London 1997.

Ferenc M., Mikołaj Radziwiłł „Rudy” (ok. 1515–1584). Działalność polityczna i wojskowa, Kraków 2008.

Franczak G., Filologia mapy. Badanie dawnej kartografii metodą krytyki tekstu na przykładzie toponimii mapy Księstwa Połockiego S. Pachołowieckiego z 1580 roku, „Terminus” 19 (2017), z. 1 (42), s. 193–152.

Franczak G., Polotia recepta. Mapa Księstwa Połockiego jako tekst propagandowy, „Terminus” 19 (2017), z. 3 (44) (w druku).

Goldenberg L.A., Russian Cartography to ca. 1700, w: The History of Cartography, vol. 3:Cartography in the European Renaissances, part 2,ed. by D. Woodward, Chicago-London 2007, s. 1852–1903.

Górski K., Pierwsza wojna Rzeczypospolitej z Wielkiem Księztwem Moskiewskiem za Batorego, „Biblioteka Warszawska” 4 (1892), s. 93–117.

Grala H., Pax Moscovitica? Wokół rosyjskiego władztwa w Inflantach w epoce Iwana IV Groźnego, w: Klio viae et invia. Opuscula Marco Cetwinski dedicata, red. A. Odrzywolska-Kidawa, Warszawa 2010, s. 673–696.

Grala H., Źródła do dziejówstosunkówpolsko-moskiewskich w XVI w.(Nowe znaleziska w Archiwum Warszawskim Radziwiłłów), „Miscellanea Historico-Archivistica” 7 (1997), s. 135–154.

Guagnini A., Rerum Polonicarum tomus secundus: Poloniae, Lituaniae, Samogitiae, Russiae, Massoviae, Prussiae, Livoniae, Moschoviae, Tartariae, quae generali vulgo Sarmatiae Europae nomine veniunt chorographicam descriptionem, Frankfurt 1584.

Guagnini A., Sarmatiae Europeae Descriptio, [Kraków] 1578.

Guagnini A., Z kroniki Sarmacyi europskiej, wyd. K.J. Turowski, Kraków 1860.

Gwagnin A., Kronika Sarmacyjej Europskiej, Kraków 1611.

Hale J., Warfare and Cartography, ca. 1450 to ca. 1640, w: The History of Cartography, vol. 3: Cartography in the European Renaissances, part 2, ed. by D. Woodward, Chicago–London 2007, s. 719–737.

Hedemann O., Dzisna i Druja magdeburskie miasta, Wilno 1934.

Heidenstein R., Dzieje Polski od śmierci Zygmunta Augusta do roku 1594, t. 1–2, przeł. M. Gliszczyński, Petersburg 1857.

Heidenstein R., Pamiętniki wojny moskiewskiej w 6 księgach, wyd. i przeł. J. Czubek, Lwów 1894.

Imago Poloniae. Dawna Rzeczpospolita na mapach, dokumentach i starodrukach w zbiorach Tomasza Niewodniczańskiego, t. 2, [oprac. T. Niewodniczański], Warszawa 2002.

Kivelson V., Cartographies of Tsardom. The Land and Its Meanings in Seventeenth Century Russia, Ithaca–London 2006.

[Korkunov M.A.], Karta operacyj wojennych w wyprawie Polaków naprzeciw Rossyanom w roku 1579 i plany ówczesne miasta Połocka z przyległemi twierdzami, Wrocław 1840.

Korzon T., Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. Epoka przedrozbiorowa, t. 2, Kraków 1912.

Kotarski H., Wojsko polsko-litewskie podczas wojny inflanckiej 1576–1582. Sprawy organizacyjne,cz. 2, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 17 (1971), nr 1,s. 51–124.

Kotarski H., Wojsko polsko-litewskie podczas wojny inflanckiej 1576–1582. Sprawy organizacyjne,cz. 3, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 17 (1971), nr 2,s. 81–151.

Kozica K., Charakterystyka prac kartograficznych Stanisława Pachołowieckiego (1580), „Terminus” 19 (2017), z. 1 (42), s. 37–59.

Kula W., Miary i ludzie, Warszawa 1970.

Kupisz D., Połock 1579, Warszawa 2003.

Lesmaitis G., Wojsko zaciężne w Wielkim Księstwie Litewskim w końcu XV – drugiej połowie XVI wieku, Warszawa 2013.

ŁabędźP., Działalność wojskowa Krzysztofa Radziwiłła „Pioruna” w latach 1572–1579, „Zapiski Historyczne” 76 (2011), z. 1, s. 23–40.

Łopatecki K., Mapy w planowaniu działań operacyjnych armii polskiej i litewskiej do początków panowania Stefana Batorego, „Terminus” 19 (2017), z. 3 (44) (w druku).

Łopatecki K., Rola map i planów w działaniach taktycznych wojsk polskich i litewskich do początku panowania Stefana Batorego, „Terminus” 19 (2017), z. 3 (44) (w druku).

Łopatecki K., Ryciny prezentujące kampanię połocką 1579 roku jako jednolita kompozycja kartograficzna, „Terminus” 19 (2017), z. 1 (42), s. 157–191.

Łopatecki K., Walczak W., Plan sytuacyjny oblężenia Smoleńska z 1616 roku, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 45 (2008), s. 199–204.

Łopatecki K., Wykorzystanie map w działaniach strategicznych do końca lat 80. XVI wieku w Koronie i Wielkim Księstwie Litewskim, „Terminus” 19 (2017), z. 3 (44) (w druku).

Łopatecki K., Wyprawa zbrojna Krzysztofa Radziwiłła „Pioruna” w Inflantach zimą 1579 r., „Zapiski Historyczne” (w druku).

Łuczyński J., Przestrzeń Wielkiego Księstwa Litewskiego na mapie radziwiłłowskiej Tomasza Makowskiego z 1613 r. w świetle treści kartograficznej i opisowej, „Zapiski Historyczne” 78 (2013), z. 1, s. 73–100.

Materiały do działalności wojskowej Floriana Zebrzydowskiego, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 9 (1937), nr 2, s. 267–304.

Minow H., Historische Vermessungsinstrumente. Ein Verzeichnis der Sammlungen in Europa, Wiesbaden 1990.

Niedźwiedź J., Polska szesnastowieczna propaganda wojenna w działaniu: przypadek Atlasu Księstwa Połockiego (1580), „Terminus” 19 (2017), z. 2 (44) (w druku).

Nowak T.M., Polska artyleria, inżynieria i kartografia wojskowa XVII w. – teoria i praktyka, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 22 (1979), s. 65–130.

Nowak T., Uwagi o technice budowy mostów polowych w Polsce w w. XV do XVII, „Studia i Materiały do Historii. Wojskowości” 2 (1956),s. 345–387.

OrteliusA., TheatrumOrbisTerrarum, [Antwerpen1571].

Paprocki B., Herby rycerstwa polskiego, wyd. K.J. Turowski, Kraków 1858.

Parker G., The Army of Flanders and the Spanish Road 1567–1659. The Logistics of Spanish Victory and Defeat in the Low Countries’ Wars, Cambridge 1972.

Pfinzing P., Methodus Geometrica, Nürnberg 1598.

Piotrowski J., Dziennik wyprawy Stefana Batorego pod Psków, wyd. A. Czuczyński, Kraków 1894.

Plewczyński M., Kozacy w walkach z Moskwą nad Dźwiną i Ułą w latach 1567–1568, w: Od Kijowa do Rzymu. Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej ze Stolicą Apostolską i Ukrainą, red. M.R. Drozdowski, W. Walczak, K. Wiszowata-Walczak, Białystok 2012,s. 57–72.

Plewczyński M., Wkład Radziwiłłów w rozwój staropolskiej sztuki wojennej XVI w., „Miscellanea Historico-Archivistica” 7 (1997), s. 27–36.

PrzybylińskiR., HetmanwielkikoronnyMikołajMielecki(ok. 1540–1585), Toruń2002..

Puckalanka U., Szesnastowieczna mapa polsko-litewskich szlaków podróżnych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Biblioteka” 4 (1964), nr 54, s. 183–200.

Rewizja województwa połockiego z roku 1552, wyd. J. Szujski,w: Archiwum Komisyi Historycznej, t. 2, Kraków 1880,s. 175–247.

Rymsza A., Deketeros akroama to jest dziesięćroczna powieść wojennych spraw […] Krzysztofa Radziwiłła, w: W.R. Rzepka, A. Sajkowski, Andrzeja Rymszy „Dziesięćroczna powieść wojennych spraw…” (1585), „Miscellanea staropolskie” 4 (1972), s. 121–223.

Sarnicki S., Księgi hetmańskie, oprac. M. Ferenc, Kraków 2015.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 2, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1881.

Solikowski J.D., Krótki pamiętnik rzeczy polskich, wyd. i przeł. W. Syrokomla, Petersburg–Mohylew 1855.

Solski S., Geometra polski to jest nauka rysowania, podziału, przemieniania i rozmierzania linij, angułów, figur i brył pełnych, cz. 2, Kraków 1643.

Sprawy wojenne króla Stefana Batorego. Diaryjusze, relacyje, listy i akta z lat 1576–1586, wyd. I. Polkowski, Kraków 1887.

Stamm E., Staropolskie miary, cz. 1:Miary długości i powierzchni, Warszawa 1938.

Surowiec K., Razin A., Założenia geopolityki Iwana IV Groźnego i jej realizacja w Rosji w latach 1547‒1584, cz. II, „Humanities and Social Sciences” 21 (2016), no. 2, s. 219–231.

Török Z.G., Renaissance Cartography in East-Central Europe, ca. 1450–1650, w: The History of Cartography, vol. 3: Cartography in the European Renaissances, part 2, ed. by D. Woodward, Chicago–London 2007, s. 1839–1851.

Urwanowicz J., Wokół ideologii przedmurza chrześcijaństwa w Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVII wieku, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 29 (1984), s. 185–199.

Wiadomości do dziejów Polskich z Archiwum Prowincyi Szląskiej, wyd. A. Mosbach, Wrocław 1860.

Wilgosiewicz-Skutecka R., Komu było dedykowane dzieł Gwagnina Sarmatiae Europeae descriptio? – rozwiązanie zagadki znanego polonicum XVI w., „Biblioteka” 11 (2007), s. 11–19.

Wrede M., Itinerarium króla Stefana Batorego 1576–1586, Warszawa 2010.

Вялікі гістарычны атлас Беларусі ў чатырох тамах, т. 2, Мiнск 2013.

Вялікі гістарычны атлас Беларусі, т. 1, Мiнск 2009.

Дук Д.У., Полацк і палачане (IX–XVIII стст.), Наваполацк 2010.

Книга Большому Чертежу, ред. К. Н. Сербиной, Москва 1950.

Коркунов М.А., Карта военных действий между русскими и поляками в 1579 году, и тогдашние планы города Полоцка и окрестных крепостей, „Журнал Министерства народного просвещения” 15 (1837), № 8, s. 235–249 + reprodukcje.

Лебедев Д.М., Очерки по истории географии в России XV и XVI веков, Москва 1956.

Ляўко В.М., Гурын М.Ф., Заяц Ю.А. і інш., Археалогія Беларусі у 4 т., т. 4: Помнікі XIV–XVIII стст., пад рэд. В.М. Ляўко і інш., Мiнcк 2001.

Новодворский В.В., Борьба за Ливонию между Москвою и Речью Посполитою (1570–1582), Санкт-Петербург 1904.

Описи Царского архива XVI века и архива Посольского приказа 1614 года, ред. С.О. Шмидт, Москва 1960.

Пенской В.В., Героическая оборона Полоцка в августе 1579 года, „Военно-исторический журнал” (2013), № 6, s. 65–71.

Пестерев В.В., К вопросу о степени развития русской картографии в XVI–XVII веках, „Вестник Курганского университета”, Серия „Гуманитарные науки” 2 (2006), s. 72–75.

Платонов Р.М., Платонов М.А., Давидович А.С., Градостроительство Полоцка в XIV–ХVIII века, „Вестник Полоцкого государственного университета”, Сер. F, „Прикладные науки. Строительство” 12 (2009), s. 7–13.

Рыбаков Б.А., Русские карты Московый XV – начала XVI века, Москва 1974.

Сапунов А., Река Западная Двина с картами, планами и рисунками, Витебскъ 1893.

Сборник Императорского Русского исторического общества, т. 71,  Пэтэрсбург 1892.

Фальковский Н.И., Чертежи Полоцкой земли и русских городов XVI в., „Труды по истории техники” 1 (1952), s. 113–121.

Чантурия Ю.В., Градостроительное искусство Беларуси второй половины XVI – первой половины XIX в., Минск 2005.