Krytyczna teoria polityki – portret zwielokrotniony
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEKrytyczna teoria polityki – portret zwielokrotniony
Data publikacji: 06.04.2018
Teoria Polityki, 2018, Nr 2/2018, s. 31-52
https://doi.org/10.4467/25440845TP.18.002.8437Autorzy
Krytyczna teoria polityki – portret zwielokrotniony
Artykuł ma odpowiedzieć na pytanie, co to jest krytyczna teoria polityki. Autor przedstawia historyczno-genealogiczne uwarunkowania tego podejścia, jego powiązania ze społeczną teorią krytyczną – głównie z koncepcją Habermasa. Rozważa problem uniwersalności teorii, która potrafi sprzeciwić się hegemonicznemu podmiotowi politycznemu, jakim jest państwo, i podważyć fundamenty jego instytucjonalnej stabilności. Jest to pytanie o teorię, która demaskuje umowność tych fundamentów jako dyskursów – językowych sposobów ujmowania rzeczywistości. Na czym miałaby polegać transcendentalność takiej teorii, zdolnej do wyzwalania podmiotów politycznych z poczucia bezsilności i niesprawiedliwości? Odpowiedzi na te pytania mają być zawarte w portretach dwóch typów krytycznego teoretyka polityki – stabilizatora oraz wygnańca. Przedstawienie i analiza ich adaptacji w autentycznej praktyce dyskursywnej oparte są na przykładach zaczerpniętych są z niemieckiego i polskiego dyskursu politycznego.
Baberowski, J. (2015a). „Ungesteuerte Einwanderung. Europa ist gar keine Wertegemeninschaft”. Frankfurter Allgemeine Zeitung, 14.09.2015.
Baberowski, J. (2015b). „«Natürlich kann auch ein Analphabet einen Asylgrund haben». Z Jörgem Baberowskim rozmawia Simon Strauss”. Frankfurter Allgemeine Zeitung, 20.09.2015.
Badiou, A. (2010). Byt i zdarzenie, przeł. P. Pieniążek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność, przeł. T. Kunz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bohman, J. (2003). „Critical Theory as Practical Knowledge: Participants, Observers, and Critics”. W: S.P. Turner, P.A. Roth (eds.). The Blackwell Guide to the Philosophy of the Social Sciences. Oxford: Blackwell.
Brunkhorst, H. (2014). Kritik und kritische Theorie. Baden-Baden: Nomos.
Buksiński, T. (2001). „Doświadczenie w naukach społecznych”. W: T. Buksiński (red.). Doświadczenie. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii.
Butler, J. (2010). Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu, przeł. A. Ostolski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Butler, J. (2011). Ramy wojny. Kiedy życie godne jest opłakiwania?, przeł. A. Czarnacka, Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa. Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy im. Gustawa Holoubka.
Butler, J. (2016). Zapiski o performatywnej teorii zgromadzeń, przeł. J. Bednarek. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Dreier, Ch. (2015). „Jörg Baberowski hetzt gegen Flüchtlinge”. World Socialist Web Site, 1.10.2015, https://www.wsws.org/de/articles/2015/10/01/babe-o01.html (dostęp: 2.05.2018).
Dziubka, K. (2017). „Polityczność jako sfera pierwszoosobowych doświadczeń”. W: A. Czajkowski, D. Drałus, L. Sobkowska, M. Wichłacz (red.). Zjawiska polityczne w perspektywie teoretycznej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi W. Jabłońskiemu. Wrocław: Instytut Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Giddens, A. (2003). Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji, przeł. S. Amsterdamski. Poznań: Zysk i S-ka.
Grant, R.W. (2004). „Political Theory, Political Science, and Politics”. W: S.K. White, J.D. Moon (eds.). What is Political Theory? London: Sage Publications.
Habermas, J. (2002). Teoria działania komunikacyjnego. T. 2: Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego, przeł. A.M. Kaniowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hegel, G.W.F. (2002). Fenomenologia ducha, przeł. Ś.F. Nowicki. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Hudzik, J.P. (2016). „Intelektualiści w sferze publicznej. Konteksty niemieckie”. Studia Philisophica Wratislaviensia, t. XI, z. 2.
Hudzik, J.P. (2017). „Teoria polityki w ruchu”. W: J. Nocoń (red.). Zagadnienia teorii polityki. Gdańsk: Instytut Politologii Uniwersytetu Gdańskiego.
Jabłoński, A.W. (2017). „Instytucjonalne aspekty teorii polityki”. Teoria Polityki, 1.
Laclau, E. (2014). „Tożsamość i hegemonia. Rola uniwersalności w ustanawianiu logiki politycznej”, przeł. S. Królak. W: J. Butler, E. Laclau, S. Žižek. Przygodność, hegemo nia, uniwersalność. Wspołczesne debaty na lewicy. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Laclau, E., Mouffe, Ch. (2007). Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej, przeł. S. Królak. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
Leder, A. (2013). Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
MacDonald, K. (2012). Kultura krytyki. Ewolucjonistyczna analiza zaangażowania Żydow w XX-wieczne ruchy intelektualne i polityczne, przeł. M. Szczubiałka. Warszawa: Aletheia.
Oakeshott, M.J. (2008). O postępowaniu człowieka, przeł. M. Szczubiałka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sloterdijk, P. (2012). „Teoria krytyczna umarła”, przeł. A. Serafin. Kronos, 3.
Tugendhat, E. (2004). Wykłady o etyce, przeł. J. Sidorek. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Informacje: Teoria Polityki, 2018, Nr 2/2018, s. 31-52
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Krytyczna teoria polityki – portret zwielokrotniony
Critical Theory of Politics – Multiplied Portrait
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin
Polska
Publikacja: 06.04.2018
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2697
Liczba pobrań: 1594