FAQ

Zasada konstytucjonalizacji samorządu w ustawach zasadniczych II i III Rzeczypospolitej jako przesłanka tworzenia samorządów zawodowych (na przykładzie samorządu aptekarskiego/farmaceutycznego)

Data publikacji: 30.12.2022

Rocznik Administracji Publicznej, 2022, 2022 (8), s. 88-107

https://doi.org/10.4467/24497800RAP.22.006.16782

Autorzy

Marek Stych
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-4359-1085 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Zasada konstytucjonalizacji samorządu w ustawach zasadniczych II i III Rzeczypospolitej jako przesłanka tworzenia samorządów zawodowych (na przykładzie samorządu aptekarskiego/farmaceutycznego)

Abstrakt

Celem prezentowanego artykułu jest analiza wpływu przepisów konstytucyjnych na funkcjonowanie samorządu zawodowego oraz ich późniejszego rozwijania w przepisach ustawowych. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania, jakie rozwiązania konstytucyjne dotyczące samorządu zawodowego przyjęto w konstytucjach II i III RP, które z przepisów konstytucyjnych bardziej sprzyjały funkcjonowaniu samorządu i na jakie bariery natrafiał w swoim funkcjonowaniu samorząd w efekcie wprowadzania przepisów konstytucyjnych w II i w III RP. W tekście postawiono hipotezę, że przepisy konstytucyjne II RP w szerszym zakresie sprzyjały funkcjonowaniu samorządu zawodowego niż analogiczne przepisy w III RP, a żeby ją potwierdzić, wykorzystano metodę dogmatycznoprawną z zastosowaniem techniki analizy dokumentów wtórnych i pierwotnych.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Antkowiak P., Polskie i europejskie standard wykonywania wolnych zawodów, „Przegląd Politologiczny” 2013, nr 1.

Bigo T., Związki publicznoprawne w świetle ustawodawstwa polskiego, Warszawa 1928.

Bugajewski S., Samorządy zawodowe i gospodarcze jako samorządy specjalne [w:] Wolność zrzeszania się w Polsce, M. Chmaj (red.), Warszawa 2008.

Bukowska A., Powstanie i działalność Izb Aptekarskich w okresie przed i po II wojnie światowej [w:] Zawód farmaceuty na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, B. Urbanek (red.), Warszawa–Katowice 2006.

Chodubski A., Społeczeństwo obywatelskie i jego powołanie [w:] Instytucje państwa a społeczeństwo obywatelskie, A. Chodubski, L. Kacprzak, H. Pająk (red.), Piła 2009.

Dąbrowski K., Izby przemysłowo-handlowe Drugiej Rzeczypospolitej jako instytucje samorządu przemysłowo-handlowego. Ujęcie doktrynalne i konstytucyjne, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2007, t. 10.

Filipek J., O podmiotowości administracyjno-prawnej, „Państwo i Prawo” 1961, nr 2. Fundowicz S., Decentralizacja administracji publicznej w Polsce, Lublin 2005.

Hilarowicz T., Wprowadzenie w praktykę administracyjną, Warszawa 1928. Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2009.

Izdebski H., Polski model samorządu terytorialnego a wyzwania XXI wieku [w:] Samorząd terytorialny – ale jaki?, A. Lutrzykowski (red.), Toruń 2009.

Jacyszyn J., Wykonywanie wolnych zawodów w Polsce, Warszawa 2004.

Karcz-Kaczmarek M., Maciejewski M., Samorządy zawodowe i zakres ich samo- dzielności w świetle doktryny oraz orzecznictwa, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2015, t. XCV.

Kmieciak R., Samorząd gospodarczy w Polsce. Rozważania na temat modelu ustrojowego, Poznań 2004.

Kmieciak R., Ustrój i zadania samorządu zawodowego [w:] Samorząd w Polsce. Istota, formy, zadania, S. Wykrętowicz (red.), Poznań 2008.

Kmieciak R., Formy organizacyjne samorządu w III Rzeczypospolitej [w:] Polska w XX wieku. Politologiczna charakterystyka dokonań i perspektyw rozwoju, R. Kmieciak (red.), Poznań 2000.

Kotliński T.J., Samorząd adwokacki w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2008.

Korpalska W.K., Farmacja i farmaceuci w rejencji bydgoskiej pod zaborem pruskim [w:] Zawód farmaceuty na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, B. Urbanek (red.), Warszawa–Katowice 2006.

Kumaniecki K.W., Wasiutyński B., Panejko J., Polskie prawo administracyjne w zarysie, Kraków 1929.

Kumaniecki K.W., Nowa konstytucja polska, Kraków 1935.

Kulesza M., Zasada subsydiarności jako klucz do reform ustroju administracyjnego państw Europy Środkowej i Wschodniej (na przykładzie Polski) [w:] Subsydiarność, D. Milczarek (red.), Warszawa 1998.

Malec D., Notariat Drugiej Rzeczypospolitej, Kraków 2002.

Matysiak A., Samorząd gospodarczy w świetle koncepcji społeczeństwa obywatelskiego [w:] Samorząd gospodarczy i zawodowy w procesie powstawania ładu rynkowego w Polsce, B. Klimczak (red.), Wrocław 2001.

Niczyporuk J., Podmiotowość administracyjnoprawna a zdolność administracyjna – delimitacja pojęć [w:] Współczesne zagadnienia prawa i procedury administracyjnej. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr. hab. Jackowi M. Langowi, M. Wierzbowki, A. Wiktorowska, E. Stefańska (red.), Warszawa 2009.

Nowak F., Farmaceutyczny ruch związkowy w Polsce 1892–1965. Pierwsze organizacje pracownicze farmaceutów w Polsce (1892–1919), „Farmacja Polska” 1965.

Pawłowski S., Ustrój i zadania samorządu zawodowego w Polsce, Poznań 2009.

Prokop K., Zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego [w:] Prawo konstytucyjne, M. Grzybowski (red.), Białystok 2009.

Radziewicz P., Kilka uwag w sprawie przydatności pojęcia „osoba prawna prawa publicznego”, „Samorząd Terytorialny” 2000, nr 6.

Rozporządzenie Generalnego Gubernatora Hansa Franka z dnia 28 lutego 1940 r. o Izbie Zdrowia [w:] B. Sobiszewski, Izba Zdrowia w Generalnym Gubernatorstwie, Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringelbluma, sygn. 251.

Samorząd zawodowy i gospodarczy w Polsce, M.A. Waligórski, S. Pawłowski (red.), Poznań 2005.

Supeł J., W sprawie podmiotowości administracyjnoprawnej [w:] Prawo do dobrej administracji. Materiały ze Zjazdu Katedr Prawa i Postępowania Administracyjnego, Warszawa–Dębe 23–25.09.2002, Z. Cieślak, Z. Niewiadomski (red.), Warszawa 2003.

Szustek A., Samorząd – Samorząd gospodarczy – Inne rodzaje samorządu. Siatka pojęciowa, ujęcie teoretyczne i zagadnienia metodologiczne, Warszawa 2017.

Święcicki M., Związki zawodowe i izby pracy w ustawach i projektach ustaw z lat 1918–1939, „Zeszyty Naukowe SGPiS” 1959, z. 15.

Tabernacka M., Zakres wykonywania zadań publicznych przez organy samorządów zawodowych, Wrocław 2007.

Wacholz S., Nowy ustrój samorządu terytorialnego w Polsce i jego wartości, Kraków 1934.

Waligórski M.A., Istota samorządów specjalnych [w:] Samorząd zawodowy i gospodarczy w Polsce, M.A. Waligórski, S. Pawłowski (red.), Poznań 2005.

Wiktorowska A., Zasada subsydiarności [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka, Kraków 2001.

Wojtczak K., Co to jest wolny zawód, „Zeszyty Naukowe WSZiB” 1997, nr 1 (2).

Wykrętowicz S., Funkcjonowanie samorządu gospodarczego w wybranych krajach europejskich, Warszawa 2013.

Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu, S. Legat, M. Lipińska (red.), Warszawa 2002.

Zięba-Załucka H., Samorząd zawodowy w świetle Konstytucji RP, „Monitor Prawniczy” 2005, nr 10.

Akty prawne i dokumenty

Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. Nr 44, poz. 267 ze zm.

Ustawa konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r., Dz.U. Nr 30, poz. 227.

Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 r., Dz.U. Nr 33, poz. 232 ze zm.

Ustawa konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym, Dz.U. Nr 84, poz. 426 ze zm.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.

Austriacka ustawa aptekarska z dnia 18 grudnia 1906 r., austr. Dz.U. P. z 1907 r. Nr 5.

Ustawa z dnia 2 grudnia 1921 r. w przedmiocie wykonywania praktyki lekarskiej w Państwie Polskim, Dz.U. Nr 105, poz. 762.

Ustawa z dnia 2 grudnia 1921 r. o ustroju i zakresie działania Izb Lekarskich, Dz.U. Nr 105, poz. 763.

Ustawa z dnia 10 marca 1934 r. o zmianie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 czerwca 1927 r. o prawie przemysłowem, Dz.U. Nr 40, poz. 350.

Ustawa z dnia 15 czerwca 1939 r. o Izbach Aptekarskich, Dz.U. Nr 55, poz. 346 ze zm. Ustawa z dnia 19 lipca 1939 r. o izbach rzemieślniczych i ich związku, Dz.U. Nr 65, poz. 434.

Ustawa z dnia 28 listopada 1948 r. o zakładach społecznych służby zdrowia i planowej gospodarce w służbie zdrowia, Dz.U. Nr 55, poz. 434 ze zm.

Ustawa z dnia 8 stycznia 1951 r. o zniesieniu izb aptekarskich, Dz.U. Nr 1, poz. 3. Ustawa z dnia 11 września 1956 r. o izbach rzemieślniczych i Związku Izb Rzemieślniczych, Dz.U. Nr 41, poz. 190.

Ustawa z dnia 10 lutego 1976 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz.U. Nr 5, poz. 29.

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz.U. Nr 19, poz. 101.

Ustawa z dnia 29 grudnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz.U. Nr 75, poz. 444 ze zm.

Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich, tekst pierwotny Dz.U. Nr 41, poz. 179, tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 1850.

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne, tekst pierwotny Dz.U. Nr 126, poz. 1381; tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 1977 ze zm.

Ustawa z dnia 10 grudnia 2021 r. o zawodzie farmaceuty, tekst pierwotny Dz.U. poz. 97; tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1873 ze zm.

Dekret z dnia 6 czerwca 1945 r. o izbach lekarsko-weterynaryjnych, Dz.U. Nr 25, poz. 153.

Dekret z dnia 8 listopada 1946 r. o organizacji samorządu zawodowego lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i aptekarskiego, Dz.U. Nr 64, poz. 354 ze zm.

Dekret z dnia 21 kwietnia 1948 r. o zmianie ustawy z dnia 19 lipca 1939 r. o izbach rzemieślniczych i ich związku, Dz.U. Nr 23, poz. 155.

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 czerwca 1927 r. o prawie przemysłowem, Dz.U. Nr 53, poz. 468 ze zm.

Rozporządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 20 lutego 1936 r. o cechach rzemieślniczych, Dz.U. Nr 16, poz. 147 ze zm.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 lipca 1946 r. – Ordynacja wyborcza do rad okręgowych izb aptekarskich, Dz.U. Nr 36, poz. 224.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 1946 r. o utworzeniu okręgowych izb aptekarskich, Dz.U. z 1947 r. Nr 3, poz. 16.

Projekt ustawy o izbach aptekarskich, „Wiadomości Farmaceutyczne” 1938, nr 28.

Informacje

Informacje: Rocznik Administracji Publicznej, 2022, 2022 (8), s. 88-107

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Zasada konstytucjonalizacji samorządu w ustawach zasadniczych II i III Rzeczypospolitej jako przesłanka tworzenia samorządów zawodowych (na przykładzie samorządu aptekarskiego/farmaceutycznego)

Angielski:

Constitutionalization of self-government in the basic laws of the Second and Third Republics of Poland as a rationale for establishing professional self-governments (the case study of pharmacists’/pharmaceutical self-government)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-4359-1085

Marek Stych
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-4359-1085 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Polska

Publikacja: 30.12.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marek Stych (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Zasada konstytucjonalizacji samorządu w ustawach zasadniczych II i III Rzeczypospolitej jako przesłanka tworzenia samorządów zawodowych (na przykładzie samorządu aptekarskiego/farmaceutycznego)

cytuj

Pobierz PDF Pobierz

pobierz pliki

RIS BIB ENDNOTE