Ocena zasobu słownictwa u dzieci w wieku przedszkolnym – nowe narzędzie testowe
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTE
Ocena zasobu słownictwa u dzieci w wieku przedszkolnym – nowe narzędzie testowe
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEOcena zasobu słownictwa u dzieci w wieku przedszkolnym – nowe narzędzie testowe
Data publikacji: 01.06.2010
Psychologia Rozwojowa, 2010, Tom 15, Numer 1, s. 21-45
Autorzy
Ocena zasobu słownictwa u dzieci w wieku przedszkolnym – nowe narzędzie testowe
W artykule tym przedstawiamy wyniki pierwszego etapu prac nad Obrazkowym Testem Słownikowym (część I – Rozumienie: OTS-R). Słownik umysłowy leży u podstaw kompetencji językowej i komunikacyjnej (Michnick-Golinkoff i in., 2000; Hall i Waxman, 2004). Zasób słownictwa istotnie wpływa na inne aspekty rozwoju językowego – w tym na rozwój gramatyki (Dale i in., 2000; Dionne i in., 2003). Prezentowane narzędzie służy do oceny rozumienia słów przez polskojęzyczne dzieci w wieku przedszkolnym. W opisywanym etapie badań wzięło udział 351 dzieci w wieku 2–6 lat. Rozumienie słów sprawdzane było poprzez wybór jednego z czterech obrazków na planszy jako reakcję na pytanie o słowo kluczowe (rzeczownik, czasownik lub przymiotnik). Obrazki dystraktory reprezentowały słowa dobrane do słów kluczowych według podobieństwa fonetycznego, semantycznego i tematycznego. Wyniki wskazują na wzrost zasobu słownictwa z wiekiem, lepsze rozumienie czasowników niż rzeczowników i przymiotników, zwiększoną w stosunku do innych typów błędów proporcję błędów semantycznych. Badanie pozwoliło na przygotowanie nowej wersji narzędzia, która stanowić będzie podstawę badań normalizacyjnych.
Aitchison J. (2003), Words in the Mind: An Introduction to the Mental Lexicon. 3rd edition. Oxford: Basil Blackwell.
Berko Gleason J., Bernstein Ratner N. (red.) (1998/2005), Psycholinguistics. Orlando: Harcourt. Wydanie polskie: Psycholingwistyka. Gdańsk: GWP.
Bloom P. (1996/2007), Controversies in Language Acquisition: Word Learning and the Part of Speech [w:] R. Gelman, T.K. Au (red.). Perceptual and Cognitive Development, 151–184. Wydanie polskie: Kontrowersje wokół przyswajania języka: uczenie się wyrazów i części mowy [w:] B. Bokus, G.W.
Shugar (red.). Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia, nowe perspektywy, 175–210. Gdańsk: GWP (tłum. Maciej Haman).
Bloom P. (2000), How Children Learn the Meaning of Words. Cambridge, MA: MIT Press.
Bornstein M.H., Cote L.R., Maital S., Painter K., Park S.Y., Pascual L., Pecheux M.G., Ruel J., Venuti P., Vyt A. (2004), Cross-linguistic Analysis of Vocabulary in Young Children: Spanish, Dutch, French, Hebrew, Italian, Korean, and American English. Child Development, 75 (4), 1115–1139.
Caselli M.C., Bates E., Casadio P., Fenson L., Fenson J., Sanderl L., Weir J. (1995), A Cross-linguistic Study of Early Lexical Development. Cognitive Development, 10, 159–199.
Caselli M.C., Casadio P., Bates E. (1999), A Comparison of the Transition from First Words to Grammar in English and Italian. Journal of Child Language, 26, 69–111.
Chomsky N. (1957), Syntactic Structures. Haga: Mouton.
Ciechanowicz A. (1992), Skala Dojrzałości Umysłowej Columbia. Podręcznik. Polska standaryzacja 1990. Warszawa: PTP.
Clark E.V. (1993), The Lexicon in Acquisition. Cambridge: Cambridge University Press.
Clark E.V. (1995/2007), Language Acquisition: The Lexicon and Syntax [w:] J.L. Miller, P.D. Eimas (red.). Speech, Language and Communication, 303–337.
San Diego: Academic Press. Wydanie polskie: Przyswajanie języka: słownik i składnia [w:] B. Bokus, G.W. Shugar (red.). Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia, nowe perspektywy, 175–210. Gdańsk: GWP (tłum. Ewa Haman).
Clark E.V. (2003), First Language Acquisition. Cambridge: Cambridge University Press.
Dale P.S., Dionne G., Eley T.C., Plomin R. (2000), Lexical and Grammatical Development: a Behavioural Genetic Perspective. Journal of Child Language, 27, 619–642.
Dionne G., Dale P.S., Boivin M., Plomin R. (2003), Genetic Evidence for Bidirectional Effects of Early Lexical and Grammatical Development. Child Development, 74 (2), 394–412.
Dixon A.J., Marchman V.A. (2007), Grammar and the Lexicon: Developmental Ordering in Language Acquisition. Child Development, 78 (1), 190–212.
Dunn L., Dunn L. (1997), Peabody Picture Vocabulary Test – Revised. 3rd edition. Circle Pines, MN: American Guidance Sernice.
Fenson L., Marchman V., Thal D.J., Dale P.S., Reznick J.S., Bates E. (2007), MacArthur-Bates Communicative Development Inventories. User’s Guide and Technical Manual. 2nd edition. Baltimore: Paul Brooks Publishing Co.
Gentner D., Boroditsky L. (2001), Individuation, Relativity and Early Word Learning [w:] M. Bowerman, S. Levinson (red.). Language Acquisition and Conceptual Development, 215–256. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Gleitman L., Landau B. (1994), The Acquisition of the Lexicon: Remarks on Lexical Knowledge. Cambridge, MA: MIT Press.
Golinkoff R.M., Hirsh-Pasek K., Bloom L., Smith L., Woodward A., Akhtar N. (2000), Becoming a Word Learner: A Debate on Lexical Acquisition. New York, NY: Oxford University Press.
Gopnik A., Choi S., Baumberger T. (1996), Cross-linguistic Differences in Early Semantic and Cognitive Development. Cognitive Development, 11 (2), 197–225.
Hall D.G., Waxman S.R. (2004), Weaving a Lexicon. Cambridge, MA: MIT Press.
Jaworowska A., Matczak A., Szustrowa T. (1996), Międzynarodowa Wykonaniowa Skala Leitera. Polska standaryzacja: 1993. Warszawa: PTP.
Jurkowski A. (1997), Test Językowy Leksykon. Warszawa: PTP.
Kurcz I. (2005), Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Scholar.
Leonard L.B. (1998/2006), Children with Specific Language Impairment. Cambridge, MA: the MIT Press. Wydanie polskie: SLI – Specyficzne zaburzenie rozwoju językowego. Gdańsk: GWP (tłum. Mikołaj Hernik).
Lista Frekwencyjna Korpusu Języka Polskiego PWN (2004).
Lyytinen H., Erskine J., Tolvanen A., Torppa M., Poikkeus A.M., Lyytinen P. (2006), Trajectories of Reading Development: A Follow-up From Birth to School age of Children With and Without Risk for Dyslexia. Merrill-Palmer Quarterly, 52 (3), 514–546.
Marchman V.A., Bates E. (1994), Continuity in Lexical and Morphological Development: A Test of the Critical Mass Hypothesis. Journal of Child Language, 21 (2), 339–366.
Marchman V.A., Fernald A. (2008), Speed of Word Recognition and Vocabulary Knowledge in Infancy Predict Cognitive and Language Outcomes in Later Childhood. Developmental Science, 11 (3), F9–F16.
Markman E.M. (1989), Categorization and Naming in Children. Cambridge, MA: MIT Press.
Matczak A. (2001), Diagnoza Możliwości Intelektualnych – 2. Warszawa: PTP.
Matczak A., Piotrowska A., Ciarkowska W. (1998), Skala Inteligencji Wechslera dla dzieci wersja zmodyfikowana WISC-R. Warszawa: PTP.
Matczak A., Jaworowska A., Ciechanowicz A., Fecenec D., Stańczak J., Zalewska E. (2007), Dziecięca Skala Rozwojowa. Warszawa: PTP.
Michnick-Golinkoff R.M., Hirsh-Pasek K., Bloom L., Smith L., Woodward A., Akhtar N. (2000), Becoming a Word Learner: A Debate on Lexical Acquisition. New York, NY: Oxford University Press.
Naigles L. (1990), Children Use Syntax to Learn Verb Meanings. Journal of Child Language, 17 (2), 357–374.
Naigles L. (1996), The Use of Multiple Frames in Verb Learning Via Syntactic Bootstrapping. Cognition, 58, 221–251.
Nelson K. (1996), Language in Cognitive Development: Emergence of the Mediated Mind. Cambridge: Cambridge University Press.
Reeves L.M., Hirsch-Pasek K., Golinkoff R. (1998/2005), Words and Meaning: from Primitives to Complex Organization [w:] J. Berko Gleason, N. Bernstein Ratner (red.). Psycholinguistics, 157–226. Orlando:
Harcourt. Wydanie polskie: Słowa i znaczenia: od pojęć pierwotnych do złożonych struktur [w:] J. Berko Gleason, N. Bernstein Ratner (red.). Psycholingwistyka, 173–248. Gdańsk: GWP (tłum. Jerzy Bobryk).
Smoczyńska M. (1999), Inwentarz Rozwoju Mowy i Komunikacji. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Snow C.E., Griffin P.M., Burns S. (2005), Knowledge to Support the Teaching of Reading. San Francisco: Yossey-Bass Publishers.
Tomasello M. (2003), Constructing a Language: A Usage-Based Theory of Language Acquisition. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Wagner R.K., Muse A.E., Tannenbaum K.R. (2006), Vocabulary Acquisition. Implications for Reading Comprehension. New York: Guilford Press.
Watson A.C., Painter K., Bornstein M.H. (2001), Longitudinal Relations between 2-year-olds’ Language and 4-year-olds’ Theory of Mind. Journal of Cognition and Development, 2 (4), 449–457.
Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2010, Tom 15, Numer 1, s. 21-45
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Ocena zasobu słownictwa u dzieci w wieku przedszkolnym – nowe narzędzie testowe
Assessment of vocabulary size – a new tool for testing preschool children
Wydział Psychologii, Uniwersytet Warszawski, Warszawa
Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie, ul. Pawia 55, Warszawa
Publikacja: 01.06.2010
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 4132
Liczba pobrań: 4447