Geomorfologiczne i geologiczne uwarunkowania centralnej części Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (MRU), Polska Zachodnia
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEGeomorfologiczne i geologiczne uwarunkowania centralnej części Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (MRU), Polska Zachodnia
Data publikacji: 28.03.2018
Prace Geograficzne, 2018, Zeszyt 152, s. 105-118
https://doi.org/10.4467/20833113PG.17.033.8256Autorzy
Geomorfologiczne i geologiczne uwarunkowania centralnej części Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (MRU), Polska Zachodnia
W latach 1934–1944 na obszarze pomiędzy rzekami Odrą – na południu, i Wartą – na północy, państwo niemieckie wybudowało system umocnień chroniący wschodnią granicę III Rzeszy – Międzyrzecki Rejon Umocniony (niem. Festungsfront im Oder-Warthe-Bogen). Najsilniej ufortyfikowany został odcinek centralny pomiędzy Kurskiem i Lubrzą. W niniejszej pracy podjęto próbę określenia wpływu warunków geomorfologicznych i geologicznych na lokalizację bunkrów na terenie przeprowadzonych badań. Dokładnie opisano obszar centralnej części Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego pod kątem morfologicznym, litostratygraficznym i hydrogeologicznym. Rozmieszczenie obiektów bojowych Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego w jego centralnej części uwarunkowane było czynnikami geomorfologicznymi oraz w mniejszym stopniu geologicznymi. Bunkry połączone z sobą systemem podziemnym zbudowano na wysoczyźnie, podczas gdy wolnostojące obiekty zlokalizowane były w obniżeniach terenu oraz w sąsiedztwie cieków i zbiorników wodnych. Dodatkowym czynnikiem, który mógł mieć wpływ na lokalizację bunkrów, były warunki hydrogeologiczne.
Bartczak E., 2003a, Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1: 50 000. Arkusz Świebodzin (502), Ministerstwo Środowiska i Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Bartczak E., 2003b, Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1: 50 000. Arkusz Świebodzin (502), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Bartkowski T., 1956, Z zagadnień geomorfologicznych okolicy Międzyrzecza, Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, 3, Poznań.
Bartkowski T., 1964, Morfogeneza Wału Bukowieckiego (Ziemia Międzyrzecka), PTPN, Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej, 4 (3), Poznań.
Bartkowski T., 1967, O formach strefy marginalnej na Nizinie Wielkopolskiej, PTPN, Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej, 7 (1), Poznań.
Bartkowski T., 1970, Wielkopolska i Środkowe Nadodrze, PWN, Warszawa.
Bobiński W., 2006a, Warunki podłoża budowlanego, [w:] W. Bobiński, I. Bojakowska, P. Dobek, A. Pasieczna, H. Tomassi-Morawiec, Objaśnienia do mapy geośrodowiskowej Polski 1: 50 000. Arkusz Międzyrzecz Wielkopolski (466).
Bobiński W., 2006b, Warunki wodne, [w:] W. Bobiński, I. Bojakowska, P. Dobek, A. Pasieczna, H. Tomassi-Morawiec, Objaśnienia do mapy geośrodowiskowej Polski 1: 50 000. Arkusz Międzyrzecz Wielkopolski (466).
Chmal R., 2003a, Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1: 50 000, arkusz Toporów (501), Ministerstwo Środowiska i Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Chmal R., 2003b, Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1: 50 000. Arkusz Toporów (501), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Ciuk E., 1995, Zarys budowy geologicznej i rozwoju deformacji glacjalnych utworów trzeciorzędowych rejonu Sieniawy Lubuskiej i jego otoczenia, [w:] VIII Glacitectonics Symposium, Zielona Góra.
Dyjor S., Pruc K., 1978, Budowa geologiczna zaburzonej glacitektonicznie strefy Sieniawy, Acta Univ. Wratislaviensis, 313, Prace Geol.-Mineral., 5, 255–289.
Jurga R.M., 2012a, Międzyrzecki Rejon Umocniony dla początkujących. Część I, Wyd. Pracownia R.M. Jurga, Zielona Góra.
Jurga R.M., 2012b, Międzyrzecki Rejon Umocniony dla początkujących. Część II, Wyd. Pracownia R.M. Jurga, Zielona Góra.
Jurga R.M., Kędryna A.M., 2005, Festungsfront Oder-Warthe Bogen. Katalog, Wyd. Donjon, Boryszyn.
Jurga R.M., Lisiecki L., 2015, Panzerwerk Pz.W. 717: Werkgruppe Scharnhorst: [Reiseführer], Wyd. Pracownia R.M. Jurga, Zielona Góra.
Kondracki J., 2002, Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kozarski S., 1995, Deglacjacja północno-zachodniej Polski. Warunki i transformacja geosystemu ~20–10 ka BP, IGiPZ PAN, Dokumentacja Geograficzna, 1, 1–82.
Krüger J., Kjær K.H., 1999, A data chart for field description and genetic interpretation of glacial diamicts and associated sediments – with examples from Greenland, Iceland, and Denmark, Boreas, 28, 386–402.
Leibner G., 2000, Die Festung „Oder-Warthe-Bogen”, Wyd. Ingrid Haupt, Buchholz.
Marks L., 2005, Pleistocene glacial limits in the territory of Poland, Przegląd Geologiczny, 53, 10 (2), 988–993.
Marks L., Dzierżek J., Janiszewski R., Kaczorowski J., Lindner L., Majecka A., Makos M., Szymanek M., Tołoczko-Pasek A., Woronko B., 2016, Quaternary stratigraphy and palaeogeography of Poland, Acta Geologica Polonica, 66 (3), 403–427.
Miall A.D., 1977, A review of the braided-river depositional environment, Earth-Science Reviews, 13, 1–62.
Miniewicz J., Perzyk B., 1993, Międzyrzecki Rejon Umocniony, Wyd. ME-GI, Warszawa.
Ratajczak-Szczerba M., 2011, Budowa wewnętrzna moreny czołowej glacitektonicznie spiętrzonej kompleksu Dębowej Góry – stanowisko Krostkowko, Landform Analysis, 16, 115–123.
Ratajczak-Szczerba M., Sobkowiak-Tabaka I., Okuniewska-Nowaczyk I., 2014, Morfologia dna i osady denne kopalnego zbiornika w rynnie jordanowsko-niesulickiej koło Lubrzy, Pojezierze Lubuskie, Studia Limnologica et Telmatologica, 8 (2), 71–80.
Salwa S., 2008, Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1: 50 000. Arkusz Międzyrzecz Wielkopolski (466), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Short N., 2004, Germany’s West Wall: The Siegfried Line, Osprey Publishing, Oxford.
Skompski S., 1981, Stratygrafia osadów czwartorzędowych Ziemi Lubuskiej, Biuletyn Instytutu Geologicznego, 322, 151–163.
Studencki M., 2000, Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1: 50 000. Arkusz Trzemeszno Lubuskie (467), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Winnicki J., 2004, Wpływ środkowoplejstoceńskich struktur glacitektonicznych i rynien subglacjalnych na rzeźbę w północnej części Pojezierza Lubuskiego (zachodnia Polska), Przegląd Geologiczny, 52 (12), 1144–1150.
Zieliński T., Pisarska-Jamroży M., 2012, Jakie cechy litologiczne warto kodować, a jakie nie?, Przegląd Geologiczny, 60 (7), 387–398.
Żynda S., 1967, Geomorfologia przedpola moreny czołowej stadiału poznańskiego na obszarze Wysoczyzny Lubuskiej, PTPN, Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej, 8, Poznań.
Żynda S., 1989, Międzyrzecki Rejon Umocniony jako obiekt fizycznogeograficznych badań potencjalnego obszaru składowania odpadów promieniotwórczych, [w:] E. Biderman (red.), Energetyka jądrowa – człowiek – środowisko, Poznań, 331–340.
Informacje: Prace Geograficzne, 2018, Zeszyt 152, s. 105-118
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Geomorfologiczne i geologiczne uwarunkowania centralnej części Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (MRU), Polska Zachodnia
Geomorphological and geological conditions of the central part of Międzyrzecz Fortified Region, Western Poland
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Instytut Geologii
Publikacja: 28.03.2018
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2001
Liczba pobrań: 3068