Między litością a współodczuwaniem. O uważnym czytaniu świata, który już nie zawsze daje się uchwycić w postkolonialnych kategoriach

Ewa Łukaszyk

Między litością a współodczuwaniem. O uważnym czytaniu świata, który już nie zawsze daje się uchwycić w postkolonialnych kategoriach

Data publikacji: 09.2019

Konteksty Kultury, 2019, Tom 16 zeszyt 3, s. 324 - 335

https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.031.11735

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Między litością a współodczuwaniem. O uważnym czytaniu świata, który już nie zawsze daje się uchwycić w postkolonialnych kategoriach

Abstrakt

Artykuł ten podejmuje dialog z esejem Katarzyny Mroczkowskiej-Brand i jej propozycją „uważnej lektury”. Autorka dodaje kilka dodatkowych komentarzy dotyczących kategorii „uważności”, nawiązując do buddyjskiego pochodzenia tego pojęcia. Krytykuje również gotowość Mroczkowskiej-Brand do mówienia o studiach postkolonialnych Anno Domini 2020. Przeciwstawiając się temu ujęciu, autorka wskazuje na wyczerpanie się typowo postkolonialnych paradygmatów w tak szybko zmieniającym się dziś świecie. Uporczywe utrzymywanie się postkolonialnych mentalności jest często traktowane jako czynnik stagnacji, podobnie jak wieczny powrót do paktu Sykes–Picot, pokazany jako bardzo niefortunny w powieści Fouada Laroui Ce vain combat que tu livres au monde. Innymi przykładami ilustrującymi „post-postkolonialne” zmiany we współczesnym świecie są dwie powieści Tsitsi Dangarembgi, pisma malajskiego intelektualisty Farisha Noora, kroniki miejskie Kalafa Epalangi, a także wybrane teksty z Gwinei Bissau (Andrea Fernandes, Tony Tcheka).

This contribution establishes a dialogue with the essay of Katarzyna Mroczkowska-Brand and her proposal of “mindful reading.” The author adds some further comments concerning the notion of mindfulness, getting back to the Buddhist origin of the term. She also criticises Mroczkowska-Brand’s readiness to speak of postcolonial studies Anno Domini 2020. Quite to the contrary, the author points at the exhaustion of typically postcolonial paradigms in such a rapidly changing world as ours. The persistence of postcolonial mentalities is often treated as a factor of stagnation, just like the eternal return to the Sykes–Picot agreement, shown as quite unfortunate in Fouad Laroui’s novel, Ce vain combat que tu livres au monde. Other examples brought forth as the exemplification of “post-postcolonial” changes in the contemporary world are two novels of Tsitsi Dangarembga, the writings of the Malay intellectual Farish Noor, the city chronicles of Kalaf Epalanga, as well as some texts from Guinea-Bissau (Andrea Fernandes, Tony Tcheka).

Słowa kluczowe

uważność, studia postkolonialne, literatura świata, paradygmaty literaturoznawcze

mindfulness, postcolonial studies, World Literature, paradigms in literary studies

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Ashcroft B., Griffiths G., Tiffin H., The Empire Writes Back. Theory and Practice in Post-Colonial Literature, London–New York 1989.

Brzezińska M., Kontrakt z duchami. Czary i religia w Gwinei Bissau, Sopot 2014.

Dangarembga T., Nervous Conditions, London 1988.

Dangarembga T., This Mournable Body, Minneapolis 2018.

Epalanga K., O angolano que comprou Lisboa (por metade do preco), Lisboa 2014.

Fernandes A., Ema vem todos os anos, Bissau 2014.

Gyasi Addae K., Writing as Translation: African Literature and the Challenges of Translation, „Research in African Literatures” 1999, t. 30, nr 2.

Heard-Bey F., From Trucial States to United Arab Emirates. A Society in Transition, Dubai 2005.

Kandjimbo L., Angolan Literature in the Presence of an Incipient Canon of Literatures Written in Portuguese, „Research in African Literatures” 2007, t. 38, nr 1.

Laroui F., Ce vain combat que tu livres au monde, Paris 2016.

Marques Rosado V., Situacao nutricional no Leste da Guine-Bissau. Estudo diagnostico realizado nas regioes de Bofata e Gabu, Lisboa 2015.

Mendy Karibe P., Colonialismo portugues em Africa. A tradicao de resistencia na Guine-Bissau (1879–1959), Bissau–Lisboa 1994.

Noor F., Qur’an and Cricket. Travels through the Madrasahs of Asia and Other Stories, Kuala Lumpur 2009.

Tcheka T., Desesperanca no chao de medo e dor, b.m. [Bissau–Lisboa] 2015.

Informacje

Informacje: Konteksty Kultury, 2019, Tom 16 zeszyt 3, s. 324 - 335

DOI: https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.031.11735

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Między litością a współodczuwaniem. O uważnym czytaniu świata, który już nie zawsze daje się uchwycić w postkolonialnych kategoriach

Angielski:

Between Commiseration and Compassion. On Mindful Reading of the World that Can no Longer be Captured through Postcolonial Lens

Autorzy

Ewa Łukaszyk

https://orcid.org/0000-0001-9969-0459

Universiteit Leiden (Leiden, The Netherlands)

Publikacja: 09.2019

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Ewa Łukaszyk (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 2370

Liczba pobrań: 987

<div id="cke_pastebin"> Między litością a współodczuwaniem. O uważnym czytaniu świata, który już nie zawsze daje się uchwycić w postkolonialnych kategoriach</div>

Pobierz xml